FILAR I
Uzupełniające redystrybucyjne wsparcie dochodów do celów zrównoważoności – płatność roczna powinna być przyznawana dla gospodarstw posiadających od 3ha do 50 ha – do powierzchni maksymalnie 50 ha, a nie tylko do 30 ha.
Ekoschematy – praktyki korzystne dla środowiska i klimatu
1) Rolnik musi objąć przynajmniej jednym ekoschematem całe gospodarstwo, gdyż płatność przyznawana jest jedynie do powierzchni na której rolnik zadeklaruje wybrany ekoschemat. Dopłaty za ekoschematy będą zastępowały płatność za zazielenienie. Jednak rolnik spełniający warunki zazielenienia w poprzednich latach dostawał płatność do całej powierzchni gospodarstwa. W przypadku ekoschematów otrzyma płatność tylko do powierzchni na której realizowana jest dana praktyka. A jeśli nie wybierze żadnego to będzie miał mniejsze dopłaty – w stosunku do roku poprzedniego.
2) Obszary z roślinami miododajnymi – aby nie doszło do nadmiernego obsiewania użytków rolnych należy ustalić górny limit na gospodarstwo do 5% i nie więcej niż 5ha. Powinna być też dopłata do lasów, które są również miododajne.
3) W Ekstensywnym wypasie na TUZ z obsadą zwierząt – przewiduje się wypas od 0,5 do 1,5 DJP, który jest stanowczo za mały, górna granica powinna być bez limitu lub zostać zwiększona przynajmniej do 2,5 DJP /ha. Problem nadwyżki azotu powinien być rozwiązany tak jak do tej pory na podstawie planu nawozowego oraz umów na odbiór obornika czy gnojówki. Jeśli baza paszowa oparta jest głównie o kukurydzę a obornik i gnojowica są sprzedawane do innego gospodarstwa lub do biogazowni to czy w takim przypadku nie ma potrzeby ograniczania DJP do 1,5/ha. Ponadto uważamy, że do obsady nie powinno być liczone bydło młode takie do 3 m-cy a nawet półroczne.
4) Zielone ścierniska przy praktyce zielone ścierniska jest zapis, że należałoby zostawić po zbiorze zboża, mieszanki zbożowej lub mieszanki zbożowo – strączkowej ściernisko do 15 marca następnego roku. Wydaje się, że jest to zbyt długi okres, skoro międzyplon ozimy ma być utrzymany do 15 lutego w tym przypadku też mógłby być ten sam termin. W przypadku zakazu stosowania środków ochrony roślin i innych zabiegów agrotechnicznych po zbiorze rośliny uprawianej w plonie głównym – niewykonanie zespołu uprawek pożniwnych, bezpośrednio po okresie zbioru roślin zbożowych lub mieszanej zbożowo-strączkowych spowoduje przesuszenie gleby w procesie parowania. Ponadto nasiona chwastów, oraz roślin uprawianych w plonie głównym nie będą posiadały odpowiednich warunków do wschodu co spowoduje kompensację nasion roślin niepożądanych w glebie i zwiększenie stosowania ŚOR w celu eliminacji roślin konkurencyjnych do plonu głównego w roku następnym. Godzi to w zasady integrowanej produkcji rolnej.
Należy też zamienić na zapis, w którym po zbiorze rośliny uprawnej należy wykonać kultywatorowanie na głębokość 20-30 cm, co spowoduje zaprzestanie procesu parowania, pozwoli na wschody chwastów, oraz umożliwi uprawę gleby na wiosnę. Ograniczy to także parowanie dzięki warstwie mulczu, a także pomniejszy ilość chwastów w polne głównym rośliny następczej.
5) Korzystna struktura upraw – do zapisu, że co najmniej 25% w strukturze zasiewów stanowią uprawy gatunków roślin mających pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej lub konieczność zastosowania nawozów organicznych.
6) Praktyki ograniczające emisję amoniaku – niejednokrotnie przyoranie obornika na gruntach ornych w ciągu 4 godzin od aplikacji może być niewykonalne. Proponujemy o wydłużenie do 8 godzin od aplikacji. Ponadto zasadne jest, aby to rolnik sam decydował o terminie wywozu nawozów naturalnych na pole. Rolnicy tak jak przy stosowaniu oprysków doskonale wiedzą kiedy można wywieźć obornik czy gnojowicę.
7) Uproszczone systemy uprawy wiążą się z posiadaniem drogich i specjalistycznych maszyn i biorąc pod uwagę, że nie jest to praktyka obowiązkowa wydaje się, że mogą ją wybrać jedynie wielohektarowe gospodarstwa. Na gruntach ornych prowadzona jest uprawa uproszczona w formie następujących praktyk: uprawa konserwująca bez orkowa z mulczowaniem lub uprawa uproszczona lub uprawa pasowa. Ta praktyka wymaga stosowania większej ilości środków ochrony roślin niż przy tradycyjnej uprawie. Nie powinna być zaliczana jako działanie korzystnie wpływające na środowisko i klimat – ze względu na zwiększoną ilość stosowania środków ochrony roślin.
8) Pasy uprawne wolne od środków ochrony roślin i nawozów
Proponuje się zmniejszyć do 10% powierzchni działki rolnej, na której pozostawiono co najmniej dwa pasy wolne od środków ochrony roślin.
Pasy znajdujące się wewnątrz uprawy – zmniejszyć ich szerokość do minimum 5 m. Należy też doprecyzować czy szerokość ta dotyczy łącznie dwóch pasów wewnątrz uprawy czy osobno każdego z pasów.
Pominąć zapis dotyczący tego, że pasy powinny być obsiane innym gatunkiem niż pozostała część działki – taki warunek znacznie utrudniałby prace rolnikom. Zmniejszyć płatność do tego działania do wysokości 1000 zł na 1 ha.
9) Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poplonowych w formie mulczu (matowania) – praktyka, która będzie powodowała rozwój różnych chorób roślin, rozmnażanie gryzoni oraz przyciąganie w te miejsca dzików, które będą powodowały znaczne szkody – powinna być dopuszczona możliwość przeprowadzenia orki.
Zmianowanie – wprowadzenie ograniczenia uprawy kukurydzy do 2 lat na tej samej działce ewidencyjnej lub możliwość uprawy przez kolejne 2 lata po spełnieniu warunku zastosowania odpowiedniej ilości nawozu naturalnego jest w obecnej sytuacji dla producentów mleka bardzo dużym problemem. Sugerujemy odstąpienie od tego wymogu. Kukurydza lubi monokulturę i nie powoduje degradacji gleby. Można by zezwolić na jej uprawę rok po roku nawet do 10 lat pod warunkiem zastosowania międzyplonu ozimego co dwa lata. Systematyczny wzrost powierzchni uprawy kukurydzy na ziarno sprawia, że pozostawiane resztki roślinne stają się źródłem wzbogacania gleby w materię organiczną w wielu gospodarstwach. Prawidłowe zagospodarowanie resztek pożniwnych kukurydzy jest jedną z metod pozwalających na zminimalizowanie degradacji gleby w substancję organiczną.
Ekoschemat – Dobrostan zwierząt
Jednym z warunków kwalifikowalności jest zapis, że rolnik realizujący interwencję dotyczącą dobrostanu zwierząt po raz pierwszy w nowym okresie programowania zobowiązany jest do odbycia szkolenia z zakresu metod ograniczających stosowanie antybiotyków. Wobec tego nasuwa się pytanie czy będą to szkolenia płatne czy bezpłatne, kto będzie je prowadził, ile godzin powinno trwać? Należy ten zapis uszczegółowić. Ponadto w przypadku gdy rolnik ma odpowiednie wykształcenie rolnicze powinno być to wystarczające i nie powinno być wymogu odbycia dodatkowego szkolenia.
Tuczniki – należy usunąć zapis mówiący o tym, że do płatności kwalifikują się jedynie tuczniki pochodzące od loch utrzymywanych w gospodarstwach realizujących dobrostan loch. Przepis absurdalny i nie zrozumiały dla rolników. Należy wprowadzić jedną płatność, która będzie się nazywać dobrostan trzody chlewnej lub umożliwić rolnikom skorzystanie z możliwości finansowego wsparcia na zapewnienie zwiększonego dobrostanu dla tuczników.
Krowy mamki – brak dziennej minimalnej ilości godzin wypasu w sezonie wegetacyjnym.
Opasy – brak możliwości otrzymania płatności w przypadku realizowania dobrostanu mamek – bardzo nielogiczny schemat, gdyż rolnik który jest wstanie zapewnić zwiększony dobrostan dla całego bydła mięsnego utrzymywanego w gospodarstwie musi wybrać pomiędzy mamkami a opasami. Niedorzeczne jest również ograniczenie możliwości sprzedaży poprzez wymóg posiadania oświadczenia od kupującego zwierzę o niestosowaniu uboju rytualnego (należy usunąć ten zapis); A co w przypadku kiedy kupujący odsprzeda sztukę dalej? Ponadto należy usunąć zapisy dotyczące utrzymywania opasów bez uwięzi oraz utrzymywanych w systemie ściołowym.
Konie – powierzchni 70m2/szt. dla koni dorosłych/ młodzieży oraz powierzchni 85 m2/szt. dla klaczy ze źrebięciem. Niejasne jest gdzie ma być ta powierzchnia, należy domyślać się że na wybiegu?
Wsparcie dochodów związane z wielkością produkcji do krów
-Zwiększyć ilość zwierząt uprawnionych do wsparcia do 40 szt. przy obsadzie zwierząt do min. 2,5 DJP/ha.
-Wprowadzić we wszystkich województwach płatność do co najmniej 1 szt. kwalifikującej się a nie jak zaproponowano np. w województwie podlaskim posiadanie co najmniej 3 szt.
- Brak jest zależności pomiędzy hodowlą zwierząt a użytkami rolnymi, płatność celowa jak w tym przypadku do krów powinna dotyczyć tylko krów bez pozostałych warunków.
Wsparcie dochodów związane z wielkością produkcji i młodego bydła
-Zwiększyć ilość sztuk uprawnionych do wsparcia do 40szt. przy obsadzie zwierząt do min. 2,5 DJP/ha.
-Wprowadzić we wszystkich województwach płatność do co najmniej 1 szt. kwalifikującej się a nie jak zaproponowano np. w województwie podlaskim posiadanie co najmniej 3 szt.
- Nie doprecyzowano wieku zwierząt „młodego bydła”
- Obsada zwierząt (bydła, owiec i kóz) w gospodarstwie wynosi od 0,5 do 1,5 DJP/ha UR – brak jest zależności pomiędzy hodowlą zwierząt a użytkami rolnymi, płatność celowa jak w tym przypadku do bydła młodego powinna dotyczyć tylko krów bez pozostałych warunków.
II FILAR
Definicja rolnika – Rolnik powinien mieć powyżej 50% dochodu z gospodarstwa, posiadać maszyny rolnicze oraz być w stanie udokumentować fakt prowadzenia gospodarstwa na podstawie faktur za koszty poniesione w związku z prowadzeniem gospodarstwa rolnego (nawozy, środki ochrony roślin, paliwo, maszyny itp.).
Płatność dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (ONW). Degresywność powinna rozpoczynać się od powierzchni 50 ha – do 50 ha wszyscy rolnicy za ONW powinni dostawać 100% płatności.
Inwestycje przyczyniające się do ochrony środowiska i klimatu.
W przypadku rolnika dopuścić możliwość udokumentowania odpowiedniego wykształcenia zamiast uczestniczenia w szkoleniu bądź korzystania z usługi doradczej. Natomiast w kryteriach selekcji aby mogły uczestniczyć w tej interwencji gospodarstwa utrzymujące przykładowo 40DJP.
Inwestycje w gospodarstwach rolnych w zakresie OZE i poprawy efektywności energetycznej
Uzupełnić zapis dot. kosztów zakupu i montażu mikroinstalacji produkujących energię z wody albo biogazu rolniczego do 50KW – do 50KW na każde100DJP w gospodarstwie. Dopisać możliwość zakupu i montażu separatora do szamba oraz w przypadku gdy rolnik ma odpowiednie wykształcenie to nie powinno być wymogu odbycia dodatkowego szkolenia czy korzystania z usługi doradczej.
Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów
Wyrzucić ze strategii całą interwencję. W gospodarstwach rozwijających się nastawionych m.in. na hodowlę bydła mlecznego jest ogromny głód ziemi. Zalesianie nie wpływa na rozwój rolnictwa i nie powinno być finansowane z puli przeznaczonej na ten cel.
Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększające konkurencyjność (dotacja)
realizacja operacji w gospodarstwach prowadzących produkcję ekologiczną (wymóg, aby co najmniej 50% powierzchni/produkcji było objęte tym system w dniu składania wniosku o przyznanie pomocy) następnie co najmniej 80% powierzchni/produkcji powinno docelowo zostać objęte system produkcji ekologicznej. Najpóźniej do dnia złożenia wniosku o płatność gospodarstwo powinno w wymaganej części zostać objęte produkcją ekologiczną (tj. co najmniej być w okresie konwersji) oraz najpóźniej w okresie 4 lat od dnia przyznania pomocy rozpocząć sprzedaż produktów ekologicznych w wymaganym zakresie.
300 000 tys. zł – limit pomocy w przypadku zakupu maszyn i urządzeń oraz inwestycji niematerialnych, ale nie tylko dla gospodarstw ekologicznych.
- proponuje się 60% kosztów operacji kwalifikujących się do wsparcia w przypadku rolników, którzy nie ukończyli 40 roku życia,
- 50% tych kosztów w przypadku pozostałych operacji
- umożliwienie pokrycia części wkładu własnego w ramach kredytu preferencyjnego.
Rozwój współpracy w ramach łańcucha wartości, w tym przez angażowanie się producentów rolnych w sektorze przetwórstwa produktów rolnych i poprawa jego konkurencyjności (dotacja)
Rolnik, małżonek rolnika – w ramach rolniczego handlu detalicznego (RHD) na: a) rozpoczęcie działalności w zakresie przetwarzania lub zbywania przetworzonych produktów rolnych i nie rolnych, w gospodarstwie o wielkości ekonomicznej 25 tys. i powyżej, – zbyt wysoka wartość ekonomiczna gospodarstwa.
Rozwój współpracy w ramach łańcucha wartości, w tym przez angażowanie się producentów rolnych w sektorze przetwórstwa produktów rolnych i poprawa jego konkurencyjności (instrumenty finansowe)
Rolnik, małżonek rolnika – w ramach rolniczego handlu detalicznego (RHD) na: a) rozpoczęcie działalności w zakresie przetwarzania lub zbywania przetworzonych produktów rolnych i nie rolnych, w gospodarstwie o wielkości ekonomicznej 25 tys. i powyżej, – zbyt wysoka wartość ekonomiczna gospodarstwa.
Premie dla młodych rolników
Za młodego rolnika powinien być uznawany każdy rolnik do 40 roku życia – wiek powinien być jedynym warunkiem uzyskaniem pomocy.
Pod rozwagę należałoby poddać obowiązek ubezpieczenia się w pełnym zakresie i z mocy ustawy w KRUS jako rolnik. Obecnie wielu młodych ludzi rozpoczynających prowadzenie działalności rolniczej oprócz pracy w gospodarstwie szuka alternatywnego, dodatkowego źródła dochodu, po to , by móc jak najszybciej wyposażyć i rozwinąć własne gospodarstwo rolne. Premia dla młodych rolników – dotychczas na poziomie 150 tys. zł nie odpowiada realnemu zapotrzebowaniu na środki w gospodarstwie rolnym.
Opis zakresu interwencji przedmiotowego działania nie uległ zmianie w stosunku do perspektywy PROW 2014-2020 i jest to słuszne założenie, ponieważ katalog celów inwestycji mogących zostać sfinansowanych w ramach premii dla młodych rolników odpowiada potrzebom producentów rozpoczynających działalność rolniczą.
Warunki kwalifikowalności powinny zostać maksymalnie złagodzone, w kontekście niezadowalającego przybywania młodych rolników wśród kierujących gospodarstwami rolnymi. Należałoby rozważyć umożliwienie rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym o wielkości fizycznej równej co najmniej 10 000 euro w roku wyjściowym (młody rolnik powinien mieć czas by osiągnąć w swoim gospodarstwie pułap 13 000 euro), powierzchnia będąca we własności winna wynosić 50% średniej wojewódzkiej lub krajowej, ponieważ ceny gruntów rolnych w wielu regionach Polski są punktem zaporowym możliwości rozwojowych młodego rolnika, który dopiero rozpoczyna swoje działania w obszarze rolnictwa. Ponadto realizacja założeń biznesplanu powinna być adekwatna do potrzeb na rynku. Działanie to powinno być poddawane ocenie punktowej, jednak kryteria ich przyznawania winny ulec radykalnej zmianie: rolnicy nie są w stanie zdobyć punktów za udział w zorganizowanych formach współpracy (dla przykładu w powiecie sejneńskim nie działa żadna grupa producentów rolnych, a np. istniejący związek pszczelarzy nie jest uznawany za organizację, do którego przynależność jest premiowana), usunięto punkty za szkolenia, uprawę roślin wysokobiałkowych – niesłusznie, ponieważ praktyki te były w zasięgu ręki potencjalnych młodych rolników.
Kolejną niekorzystną zmianą jest zmiana okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy i w pełnym zakresie jako rolnik od dnia spełnienia warunku, z zastrzeżeniem dopełnienia którego została wydana decyzja w sprawie przyznania pomocy, co najmniej do dnia upływu 36 miesięcy od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy; beneficjent może być zwolniony z ww. zobowiązania w przypadku, gdy podejmuje okołorolniczą działalność gospodarczą na bazie swojego gospodarstwa rolnego (np. przetwarzanie produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie, usługi dla rolnictwa) – obecnie jest to 12 miesięcy i w naszej ocenie jest okres optymalny. Niejednokrotnie rolnicy w celu transferu środków do gospodarstwa rolnego z innych źródeł podejmują zatrudnienie w dodatkowych miejscach pracy.
Kryteria wyboru operacji dotyczące w szczególności:
- kwalifikacji rolniczych;
- powierzchni użytków rolnych w gospodarstwie;
- przejmowania na własność przynajmniej jednego gospodarstwa w całości;
- różnicy wieku pomiędzy przekazującym gospodarstwo w całości i na własność a młodym rolnikiem są w wielu przypadkach nie do osiągnięcia dla młodego rolnika. Katalog kryteriów powinien zostać uzupełniony o działania, jakie młody rolnik może podjąć w celu uzyskania punktów. Jaki wpływ ma rolnik na wiek, w którym był przekazujący kiedy przyszedł on na świat. Są to kryteria łatwo mierzalne, aczkolwiek nie dające możliwości pełnym zapału młodym ludziom pola do wykazania się, zdobycia ich w toku realizowanych działań.
Wsparcie do rozwoju produkcji roślinnej, zwierzęcej lub mieszanej.
Ostatnią uwagą jest zbyt mała wysokość wsparcia: premia winna wynosić 300 tys. zł, bo tyle obecnie kosztuje średniej mocy ciągnik rolniczy z osprzętem. Nie ma wątpliwości, że jest to sprzęt obecnie podstawowy w każdym efektywnym parku maszynowym.
Premia na rozwój małych gospodarstw
-wzrasta maksymalna wielkość ekonomiczna gospodarstwa do 25 tys. euro
-duży wzrost osiągnięcia co najmniej 30% wzrostu wartości sprzedaży produktów z gospodarstwa/produkcji rolnej (w stosunku do wartości bazowej).
-zbyt rygorystyczne preferencje wyboru operacji takie jak:
produkcja w systemach jakości,
udział w zorganizowanych formach współpracy,
dla gospodarstwa, w którym co najmniej 50% gruntów użytkowanych przez to gospodarstwo znajduje się na ONW typ górski lub ONW typ specyficzny strefa II, w których co najmniej 50% powierzchni użytków rolnych jest położonych powyżej 350 m n.p.m.
Bezzasadne wykluczenie gospodarstw produkujących trzodę chlewną. Nieprawdą jest że wszystkie mniejsze gospodarstwa mają problem z utrzymaniem wymogów bioasekuracyjnych. Ponadto nie wiadomo jakie jeszcze będę inne wykluczenia.
Dopłaty do składek ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich
Zwiększyć wysokość wsparcia na gospodarstwo do 2222 euro.
Zakres interwencji powinien obejmować również możliwość ubezpieczenia okresu okołoporodowego w przypadku bydła.
Dofinansowanie Funduszy Ubezpieczeń Wzajemnych
Wypłaty odszkodowań w ramach funduszy zapewnią producentom rolnym uzyskanie dochodu z produkcji rolniczej pomimo wystąpienia strat w produkcji spowodowanych wystąpieniem niekorzystnych zjawisk klimatycznych, chorób zwierząt lub roślin, inwazji szkodników lub straty spowodowane przez działanie podjęte zgodnie z dyrektywą 2000/29/WE w celu zwalczania lub powstrzymania choroby roślin lub szkodników lub skutków incydentu środowiskowego. – brak mechanizmu rekompensującego rolnikom niskie ceny za produkty (fundusz stabilizacji cen).
Uwagi szczegółowe do norm GEAC:
• GEAC 1
brak uwag
• GEAC 2
brak uwag
• GEAC 3
brak uwag
• GEAC 4
brak uwag
• GEAC 5
brak uwag
• GEAC 6
Rolnicy, którzy posiadają w swoich gospodarstwach grunty orne lub rośliny wieloletnie na stokach o nachyleniu ≥20 % zostaną zobligowani do ponoszenia wysokich nakładów finansowych na utrzymywanie zielonej okrywy lub zapewnienie ściółki w międzyrzędach.
Rolnicy posiadający grunty o takim nachyleniu niejednokrotnie wykonują zabiegi agrotechniczne, które ograniczają erozję glebową na tym terenie, wobec czego zasadne staje się wprowadzenie odstępstwa dla gospodarstw realizujących zabiegi przeciwerozyjne na swoich ziemiach.
Ponadto rolnicy na swoich terenach nie będą mogli wykorzystywać potencjału ekonomicznego użytków rolnych w gospodarstwie.
• GEAC 7
Brak uwag
• GEAC 8
Ograniczenie uprawniania kukurydzy na tej samej działce przez maksymalnie 5 lat spowoduje w wielu gospodarstwach ogromny problem z pozyskaniem paszy wysokobiałkowej dla zwierząt. Ponadto należy zauważyć, iż kukurydza coraz częściej uprawiana jest po różnych przedplonach, wobec czego obligatoryjny obowiązek zmianowania kukurydzy powinien być wykreślony. Rolnicy w przypadku niesprzyjających warunków atmosferycznych niejednokrotnie przeznaczają kukurydzę na zielonkę, na ziarno i odwrotnie.
• GEAC 9
Wprowadzenie obowiązku utrzymywania elementów proekologicznych w gospodarstwach powyżej 10ha użytków rolnych dla wszystkich rolników nawet tych, którzy będą realizowali ekoschematy jest pomysłem absurdalnym, nie znajdującym uzasadnienia.
Należy zauważyć, iż w aktualnym PROW rolnicy gospodarujący na powierzchni powyżej 15 ha użytków ornych, zobligowani są do utrzymywania obszarów proekologicznych i otrzymują za to płatność, która jest częścią płatności za zielenienie. Natomiast po wprowadzeniu powyższych zasad będą zobowiązani do spełnienia dodatkowych warunków, bez otrzymania za to dodatkowej płatności.
• GEAC 10
Zakaz przekształcania użytków zielonych na obszarach NATURA 2000 w większości przypadków wydaje się racjonalny, jednak doświadczenie ostatnich lat pokazało, iż należy wprowadzić odstępstwo od obligatoryjnego zakazu, gdyż wiele użytków zielonych nie przedstawia żadnej wartości ekologicznej, gdyż rokrocznie łąka wysycha lub wymarza, dlatego oczywistym jest przeznaczenie tego terenu pod inną uprawę. Wobec czego zasadnym wydaje się uprawnienie kierownika ARiMR do wprowadzenie odstępstwa od zakazu przekształcania.
Nawożenie:
Wprowadzenie praktyk ograniczających emisję NH3 powinno być w formie zalecenia, a nie przymusu. Nie zgadzamy się na wprowadzenie obowiązku: aplikacji doglebowej na bazie mocznika, rozlewania gnojowicy innymi metodami niż rozbryzgowo, przeorywania 90% obornika w ciągu 12 godzin od aplikacji czy przykrywania zbiorników na gnojowicę.
Należy wziąć pod uwagę możliwość zastosowania przez rolników powyższych metod. Rozumiemy, że przeoranie obornika w ciągu 12 ha jest czasem optymalnym, gwarantującym pożądany poziom redukcji emisji NH3, jednak większości producentów rolnych sprostanie powyższym wymaganiom może stać się niemożliwe. Do zastosowania powyższych praktyk niezbędne jest również posiadanie odpowiedniego parku maszynowego. W małych i średnich gospodarstwach często wszystko obsługuje jedna osoba, nie wspominając o odległości od pola, które z uwagi na duże rozdrobnienie działek w województwie podlaskim jest czasami położone w sporej odległości od gospodarstwa rolnego.