22 lipca 2016 r. w Dzienniku Ustaw (poz. 1082) opublikowano podpisaną przez prezydenta RP Andrzeja Dudę 11 lipca br. Ustawę z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo łowieckie, która wprowadza zmiany w zakresie odpowiedzialności za szkody spowodowane przez zwierzęta łowne w uprawach i płodach rolnych.
Nowy system szacowania i rekompensowania tych strat wejdzie w życie 1 stycznia 2017 r. Wyjątkiem są regulacje dotyczące wpisu rzeczoznawców na listy prowadzone przez izby rolnicze, które zaczną obowiązywać 14 dni od ogłoszenia dokumentu.
Poniżej niektóre zmiany wprowadzone w ustawie z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2015 r. poz. 2168):
- Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny, w tym przez te zwierzęta w przypadku objęcia ich całoroczną ochroną.
- Wniosek o dokonanie oględzin i oszacowanie szkód, a także ustalenie wysokości odszkodowania, właściciel albo posiadacz gruntów rolnych składa do właściwego ze względu na miejsce wystąpienia tych szkód wojewody. Wniosek może być również złożony do właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkód wójta, burmistrza albo prezydenta miasta.
- Na żądanie strony w oględzinach i szacowaniu szkód oraz w ustalaniu wysokości odszkodowania za te szkody uczestniczy przedstawiciel właściwej terytorialnie izby rolniczej.
- Oględzin i szacowania szkód dokonuje przedstawiciel wojewody właściwego ze względu na miejsce wystąpienia tych szkód, przy czym oględzin dokonuje się niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku.
- W oględzinach i szacowaniu szkód, mają prawo brać udział, jako strony postępowania, właściciel lub posiadacz gruntów rolnych oraz dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego.
- O terminie dokonania oględzin i szacowania szkód, wojewoda zawiadamia właściciela albo posiadacza gruntów rolnych oraz dzierżawcę albo zarządcę obwodu łowieckiego, a w razie potrzeby również przedstawiciela właściwej ze względu na miejsce wystąpienia szkód izby rolniczej, nie później jednak niż przed upływem 5 dni od dnia otrzymania wniosku.
- Po zakończeniu oględzin i oszacowaniu szkód, sporządza się protokół, który zawiera dane i informacje niezbędne do ustalenia wielkości szkody i wysokości odszkodowania.
- Właściciel lub posiadacz gruntów rolnych, dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego mają prawo wnieść zastrzeżenia do treści protokołu w terminie 7 dni od dnia przedłożenia protokołu do podpisu.
- W protokole umieszcza się informację o braku zastrzeżeń albo o wniesionych zastrzeżeniach lub o odmowie podpisania protokołu. Protokół sporządza się w trzech jednobrzmiących egzemplarzach, z których po jednym doręcza się właścicielowi lub posiadaczowi gruntów rolnych oraz dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego.
- W przypadku wniesienia zastrzeżeń do protokołu przez właściciela albo posiadacza gruntów rolnych lub dzierżawcę albo zarządcę obwodu łowieckiego w zakresie wielkości szkody, odpowiednio właściciel albo posiadacz gruntów rolnych lub dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego może, w terminie 7 dni od dnia wniesienia tych zastrzeżeń, przedstawić opinię rzeczoznawcy wpisanego na listę rzeczoznawców prowadzoną przez właściwą ze względu na miejsce wystąpienia szkody izbę rolniczą, który dokonał oględzin i oszacowania szkód.
- Na listę rzeczoznawców wpisuje się osobę fizyczną, która nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe oraz posiada wykształcenie wyższe rolnicze i co najmniej roczne doświadczenie w doradzaniu z zakresu ustalania i szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych.
- Zastrzeżenia wniesione do protokołu wojewoda rozpatruje w terminie 7 dni od dnia ich wniesienia. W razie uwzględnienia zastrzeżeń protokół zostaje zmieniony lub uzupełniony.
- Odmowa podpisania protokołu przez właściciela albo posiadacza gruntów rolnych, dzierżawcę lub zarządcę obwodu łowieckiego nie stanowi przeszkody do podpisania protokołu przez pozostałe osoby uczestniczące w dokonaniu oględzin i szacowaniu szkód.
- Wojewoda ustala wysokość odszkodowania, w drodze decyzji administracyjnej, biorąc pod uwagę ustalenia zawarte w protokole oraz opinię rzeczoznawcy – jeżeli została sporządzona.
- W przypadku gdy wojewoda, wydając decyzję, uwzględni wielkość szkody zaproponowaną w opinii rzeczoznawcy, właścicielowi albo posiadaczowi gruntów rolnych lub dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego przysługuje zwrot kosztów z tytułu wynagrodzenia za sporządzenie przedstawionej przez nich opinii rzeczoznawcy.
- Zwrotu kosztów wojewoda dokonuje z Funduszu Odszkodowawczego na podstawie dowodu poniesienia tych kosztów przedłożonego przez właściciela albo posiadacza gruntów rolnych, dzierżawcę albo zarządcę obwodu łowieckiego.
- Wojewoda wypłaca środki finansowe z tytułu odszkodowania oraz zwrotu kosztów niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja w sprawie wysokości odszkodowania stała się ostateczna.
Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia:
– sposób i terminy zgłaszania szkód;
– szczegółowy sposób dokonywania oględzin i szacowania szkód;
– szczegółowy sposób ustalania i wypłaty odszkodowania za szkody;
– wzór protokołu;
– maksymalną wysokość zwrotu kosztów za sporządzenie opinii przez rzeczoznawcę wpisanego na listę rzeczoznawców oraz sposób ich wypłaty.
Fundusz Odszkodowawczy jest państwowym funduszem celowym, którego dysponentem jest minister właściwy do spraw środowiska. Środki Funduszu są przeznaczane na wypłatę odszkodowań za szkody wyrządzone na obszarach obwodów łowieckich, z wyjątkiem szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne, objęte całoroczną ochroną, oraz na pokrycie kosztów związanych z realizacją zadań określonych w ustawie w zakresie tych szkód.
Przychody Funduszu pochodzą z:
1) rocznych składek wnoszonych przez dzierżawców lub zarządców obwodów łowieckich;
2) darowizn i zapisów;
3) dotacji z budżetu państwa;
4) innych dochodów uzyskanych na rzecz tego Funduszu.
Wysokość składki jest ustalana przez właściwego wojewodę corocznie, nie później niż do dnia 15 maja roku, na który będzie płacona składka.
Wysokość składki stanowi iloczyn określonej w rocznym planie łowieckim na dany rok liczby zwierząt łownych, których pozyskanie w danym roku uwzględnia optymalne gospodarowanie populacjami, oraz zryczałtowanych stawek za zwierzęta łowne (podlegające corocznej waloryzacji), które wynoszą:
1) 600 zł – za 1 osobnika łosia;
2) 350 zł – za 1 osobnika jelenia;
3) 135 zł – za 1 osobnika daniela;
4) 105 zł – za 1 osobnika sarny;
5) 85 zł – za 1 osobnika dzika.
Wysokość składki zwiększa się proporcjonalnie do wyrażonego w procentach stopnia niezrealizowania w roku poprzedzającym rok ustalenia wysokości składki rocznego planu łowieckiego w zakresie pozyskania zwierzyny. Pierwsze składki do nowo tworzonego Funduszu Odszkodowawczego powinny zostać wpłacone m.in. przez koła w terminie do 15 czerwca 2017 r.
Anna Pietraszewicz
PIR Porosły