Najczęściej zadawane pytania w sprawie wyborów do izb rolniczych, zaplanowanych na dzień 28 lipca 2019 r.

1. Czy podatnik podatku rolnego, który jest właścicielem gruntów rolnych o powierzchni nieprzekraczającej 1 ha  lub 1  ha przeliczeniowy może głosować w wyborach do izb rolniczych albo kandydować w takich wyborach?

Nie, taki podatnik nie jest członkiem samorządu rolniczego w rozumieniu ustawy o izbach rolniczych. Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o izbach rolniczych, członkami samorządu rolniczego z mocy prawa są:

1.      osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym;

2.      osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych;

3.      członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych posiadający w tych spółdzielniach wkłady gruntowe.

Definicję podatnika podatku rolnego zawiera art. 17a ustawy o podatku rolnym. Zgodnie z tym przepisem, ilekroć w odrębnych przepisach jest mowa o podatniku podatku rolnego, należy przez to rozumieć właściciela, posiadacza samoistnego, użytkownika wieczystego lub posiadacza gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy.

Gospodarstwem rolnym, stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym, jest zaś obszar gruntów, o których mowa w art. 1 (czyli grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza), o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Zatem tylko taki podatnik podatku rolnego, który posiada grunty rolne o powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy jest członkiem izby rolniczej, i tylko takiemu podatnikowi przysługuje czynne i bierne prawo wyborcze.

Stanowisko takie przedstawił Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi w piśmie z dnia 18 kwietnia 2019 r. znak SSO.dws.024.2.2019, dostępnym pod adresem: http://www.krir.pl/files/wybory_do_IR_2019/oficjalne_pismo_MRirW_ws_spisu_uprawnionych.pdf

2. Czy poszczególne izby rolnicze mogą dokonywać zmian we wzorach dokumentów wyborczych, stanowiących załączniki do uchwały nr 1/2019 Krajowej Rady Izb Rolniczych z dnia 25 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania wyborów do walnych zgromadzeń izb rolniczych?

Izby rolnicze mogą dokonywać drobnych, porządkowych, doprecyzujących i redakcyjnych zmian we wzorach dokumentów, stanowiących załączniki do uchwały nr 1/2019. Zmiany te nie mogą jednak powodować zmiany istoty samego dokumentu.

3. Jeżeli osoba jest podatnikiem podatku rolnego w gminie X (posiada użytki rolne powyżej 1 ha fizycznego lub przeliczeniowego), ale posiada miejsce zamieszkania poza gminą X, to w której gminie winna zostać ujęta na liście osób uprawnionych do głosowania?

Zgodnie z § 9 ust. 1 uchwały nr 1/2019 Krajowej Rady Izb Rolniczych z dnia 25 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania wyborów do walnych zgromadzeń izb rolniczych, spis członków izby rolniczej uprawnionych do udziału w głosowaniu w wyborach w okręgu wyborczym, zwany dalej „spisem", sporządza się w urzędzie gminy, w dwóch egzemplarzach jako zadanie zlecone gminie przepisami ustawy o izbach rolniczych, na podstawie:

1.      ewidencji podatkowej prowadzonej w gminie – w odniesieniu do podatników podatku rolnego,

2.      informacji uzyskanej z właściwego urzędu skarbowego – w odniesieniu do podatników podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w okręgu wyborczym,

3.      informacji uzyskanych od właściwych, ze względu na siedzibę, rolniczych spółdzielni produkcyjnych – w odniesieniu do członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych posiadających w tych spółdzielniach wkłady gruntowe.

Oznacza to, że w przypadku podatników podatku rolnego – o umieszczeniu w danym spisie wyborców nie decyduje miejsce zamieszkania, ale miejsce płacenia podatku.

4. W związku z tym, że drugą grupę uprawnionych do głosowania stanowią osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych, gmina z uwagi na brak danych o takich osobach musi zwrócić się do Urzędu Skarbowego obsługującego osoby zamieszkałe na terenie gminy, o wskazanie tych osób. W świetle powyższego na listach znajdą się podatnicy podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej, którzy na terenie naszej gminy mieszkają i płacą podatek dochodowy do urzędu skarbowego obsługującego naszą gminę, ale niekoniecznie tutaj prowadzą te działy specjalne. Proszę o potwierdzenie czy zamieszczenie tak ustalonych osób jako uprawnionych do głosowania będzie właściwe.

Zgodnie z § 9 ust. 1 pkt 2 uchwały nr 1/2019, spis członków izby rolniczej uprawnionych do udziału w głosowaniu w wyborach w okręgu wyborczym sporządza się na podstawie informacji uzyskanej z właściwego urzędu skarbowego – w odniesieniu do podatników podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w okręgu wyborczym. W przypadku działów specjalnych o umieszczeniu w danym spisie decyduje zatem miejsce zamieszkania lub siedziba podatnika.

5. Według jakiego wzoru gmina ma sporządzić spis osób uprawnionych do głosowania?

Wzory spisów do głosowania zawierają załączniki nr 7 i 8 do uchwały nr 1/2019. Należy podkreślić, że oddzielnie sporządza się spis dla osób prawnych (załącznik nr 8).

Uchwała nr 1/2019 dostępna jest pod adresem:

http://www.krir.pl/files/wybory_do_IR_2019/Uchwa%C5%82a_KRIR_1_2019_ws_trybu_przeprowadzania_wybor%C3%B3w.pdf

6. W jaki sposób lista osób uprawnionych do głosowania winna zostać posegregowana – np. alfabetycznie według nazwiska?

Zgodnie z § 9 ust. 2 uchwały nr 1/2019, spis sporządza się pismem maszynowym lub w formie wydruku komputerowego, według miejscowości, ulic i kolejnych numerów domów, a w miejscowościach, w których brak ulic – tylko w kolejności numerów domów.

7. Jeśli rolnik posiada grunty rolne w różnych gminach, z tym, że w gminie X – poniżej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowego, a w gminie Y – powyżej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowego, to w której gminie ma być ujęty w spisie do głosowania?

Zgodnie z § 9 ust. 1 pkt 1 uchwały nr 1/2019, spis członków izby rolniczej uprawnionych do udziału w głosowaniu w wyborach w okręgu wyborczym, zwany dalej „spisem", sporządza się w urzędzie gminy, w dwóch egzemplarzach jako zadanie zlecone gminie przepisami ustawy o izbach rolniczych, na podstawie ewidencji podatkowej prowadzonej w gminie – w odniesieniu do podatników podatku rolnego. Jeśli zaś w jednej gminie rolnik posiada więcej niż 1ha gruntów, to w tej gminie powinien być uwzględniony w spisie wyborców. Rolnik powinien zatem być uwzględniony w spisie sporządzonym w gminie Y.

8. Czy dzierżawca może być uwzględniony w spisie uprawnionych do głosowania?

Katalog członków izb rolniczych wskazuje art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym. Członkami izb są zatem m.in. podatnicy podatku rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym.
Definicję podatnika podatku rolnego zawiera art. 17a ustawy o podatku rolnym, zgodnie z którym ilekroć w odrębnych przepisach jest mowa o podatniku podatku rolnego, należy przez to rozumieć właściciela, posiadacza samoistnego, użytkownika wieczystego lub posiadacza gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy.
Gospodarstwem rolnym w rozumieniu ustawy o podatku rolnym jest zaś, zgodnie z art. 2 ust. 1 tej ustawy, obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.
Dzierżawca zatem, który jest podatnikiem podatku rolnego, może być wpisany do spisu wyborów (jako członek izby rolniczej), o ile posiada grunty rolne o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy.
Stanowisko takie potwierdził Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi w swojej interpretacji dostępnej na stronie http://www.krir.pl/files/wybory_do_IR_2019/oficjalne_pismo_MRirW_ws_spisu_uprawnionych.pdf

9. Jak wojewódzka komisja wyborcza ma sporządzić protokół wyników wyborów do rad powiatowych izby rolniczej w sytuacji, w której w niektórych okręgach wyborczych głosowanie się nie odbyło z uwagi na fakt, że zgłoszona liczba kandydatów jest równa liczbie mandatów wybieranych w danym okręgu wyborczym lub od niej mniejsza?

Komisja wojewódzka zawsze musi sporządzić protokół zgodnie z załącznikiem nr 17 do uchwały nr 1/2019. W części I ust. 2 wzoru należy wskazać faktyczne dane dotyczące m.in. wydanych kart do głosowania itd. (bez uwzględniania tych okręgów, w których glosowania się nie przeprowadzało).
Natomiast w części I ust. 3 protokołu, dotyczącej wyników wyborów – należy wskazać także osoby, które uzyskały mandat, pomimo braku przeprowadzenia głosowania (bez wykazania liczby głosów) i dodatkowo wypełnić część II protokołu „UWAGI", wskazując, w którym okręgu nie przeprowadzano głosownia.

10. Jeżeli dana osoba posiada na terenie gminy X użytki rolne poniżej 1 ha i na terenie innej gminy również posiada użytki rolne poniżej 1 ha, ale w sumie posiada użytki rolne stanowiące gospodarstwo rolne, to w której gminie winna zostać ujęta na liście osób uprawnionych do głosowania?

Przepisy ustawy o izbach rolniczych nie rozstrzygają tej kwestii. Zgodnie z § 9 ust. 1 pkt 1 uchwały nr 1/2019, o umieszczeniu w danym spisie decydują dane z ewidencji podatkowej.
Ponadto, każdy może wnieść zażalenie w sprawie nieprawidłowości spisu (art. 28 ust. 3 zdanie drugie ww. ustawy). Jeżeli organ który spis sporządził, nie uwzględnił zażalenia, na taką decyzję przysługuje prawo wniesienia, za pośrednictwem organu sporządzającego spis, skargi do sądu rejonowego w ciągu 3 dni (art. 28 ust. 5 ww. ustawy).

W przypadku wskazanym w pytaniu, podatnik powinien zatem zwrócić się do jednej z gmin (wybranej przez siebie), w której posiada grunty, o uwzględnienie go w spisie wyborców, przedstawiając jednocześnie dowody, że łącznie posiada grunty rolne o powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy.

11. Kiedy członków komisji wyborczych wyłania się w drodze losowania?

Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o izbach rolniczych, wybory do rady powiatowej izby przeprowadzają:

1.      komisja wojewódzka, w liczbie 11 osób, wybrana przez ustępujące walne zgromadzenie spośród osób uprawnionych, o których mowa w art. 23;

2.      komisje okręgowe, w liczbie 5–7 osób, powołane przez komisję wojewódzką spośród osób uprawnionych, o których mowa w art. 23.

Zgodnie zaś z § 3 ust. 4 uchwały nr 1/2019, wyboru członków komisji wojewódzkiej dokonuje Walne Zgromadzenie Izby Rolniczej spośród prawidłowo zgłoszonych kandydatów. Wyboru Członków Komisji Okręgowej dokonuje Komisja Wojewódzka spośród prawidłowo zgłoszonych kandydatów. Wyboru Członków Komisji Obwodowej dokonuje Komisja Okręgowa spośród prawidłowo zgłoszonych kandydatów. W przypadku większej liczby kandydatów niż określonych członków danej komisji, zarządza się losowanie.

Z uwagi na to, że przepis ustawy jasno wskazuje, że komisja wojewódzka jest wybierana przez walne zgromadzenie izby, należy przyjąć, że w razie większej liczby kandydatów do takiej komisji (większej niż 11 osób), walne zgromadzenie jest uprawnione do przeprowadzenia wyborów do takiej komisji.

Oznacza to, że losowanie dotyczy wskazania kandydatów do komisji okręgowych i obwodowych

12. Czy tylko podatnicy podatku rolnego, a nie również inni członkowie izby rolniczej (tj. podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych i od osób prawnych z działów specjalnych produkcji rolnej oraz członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych posiadający wkłady gruntowe w tych spółdzielniach), mogą być członkami komisji wyborczych? Do zgłoszenia kandydata do komisji, zgodnie z załącznikiem nr 1 do uchwały nr 1/2019, należy przecież załączyć „oświadczenie o byciu płatnikiem podatku rolnego”.

Wszyscy członkowie izby rolniczej mogą zasiadać w komisjach wyborczych – a nie tylko podatnicy podatku rolnego.
Wzór stanowiący załącznik nr 1 do uchwały 1/2019 w żadnym razie nie ogranicza prawa do zasiadania w komisjach. Ze wzoru tego wynika jedynie, ze w przypadku podatników podatku rolnego – należy złożyć dodatkowe oświadczenie. Nie oznacza to w żadnym razie, że członkiem komisji nie może być inny członek izby rolniczej – w takim przypadku jednak to dodatkowe oświadczenie nie jest składane.

13. Wskazanie podstawy prawnej, która upoważnia gminy do przetwarzania danych osobowych rolników przy sporządzaniu spisu uprawnionych do głosowania w wyborach do izb rolniczych

Art. 5 ust. 1  RODO, ustanawia ogólne zasady przetwarzania danych osobowych i musi być interpretowany w kontekście pozostałych przepisów RODO. Jedną z tych zasad jest zasada przetwarzania danych zgodnie z prawem.
O tym, kiedy przetwarzanie danych osobowych jest zgodne z prawem, przesądza zaś art. 6 RODO.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 RODO przetwarzanie jest zgodne z prawem wyłącznie w przypadkach, gdy – i w takim zakresie, w jakim – spełniony jest co najmniej jeden z poniższych warunków:
a) osoba, której dane dotyczą wyraziła zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych w jednym lub większej liczbie określonych celów;
b) przetwarzanie jest niezbędne do wykonania umowy, której stroną jest osoba, której dane dotyczą, lub do podjęcia działań na żądanie osoby, której dane dotyczą, przed zawarciem umowy;
c) przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze;
d) przetwarzanie jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą, lub innej osoby fizycznej;
e) przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi;
f) przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią, z wyjątkiem sytuacji, w których nadrzędny charakter wobec tych interesów mają interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby, której dane dotyczą, wymagające ochrony danych osobowych, w szczególności gdy osoba, której dane dotyczą, jest dzieckiem.
W razie zaś ziszczenia się co najmniej jednej z ww. przesłanek, należy uznać, że przetwarzanie danych osobowych jest zgodne z prawem (a zatem, że jest zgodne z zasadą legalności, wyrażoną w art. 5 ust. 1 lit. a RODO).
W niniejszej sprawie, dotyczącej sporządzania spisu wyborców na podstawie ustawy o izbach rolniczych, aż dwie z ww. przesłanek są spełnione (a wystarczające byłoby spełnienie jednej przesłanki).
Przypomnieć zatem należy, że zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o izbach rolniczych, spis uprawnionych do udziału w głosowaniu, o których mowa w art. 3 ust. 3, sporządza się w urzędzie gminy. Sporządzanie spisu jest zadaniem zleconym gminie.
Zgodnie z art. 28 ust. 3 ww. ustawy, spis, o którym mowa w ust. 2, udostępniany jest do wglądu w siedzibie urzędu gminy najpóźniej w 14 dniu przed dniem wyborów. Każdy może wnieść zażalenie w sprawie nieprawidłowości spisu.
Obowiązek sporządzenia spisu wyborców wynika zatem wprost z przepisów ustawy o izbach rolniczych, analogicznie, jak obowiązek udostępnienia tego spisu do wglądu.
Tym samym przetwarzanie danych osobowych następuje w tym przypadku na podstawie art. 6 ust. 1 lit c (administratorem w tym przypadku jest organ sporządzający spis), jak również na podstawie art. 6 ust. 1 lit. e – w celu zrealizowania zadania w interesie  publicznym. Ustawodawca bowiem uznał, przyznając samorządowi rolniczemu – mocą ustawy –  szczególne miejsce wśród organizacji rolniczych (z mocy ustawy bowiem, członkami tego samorządu są wszyscy rolnicy), że prawidłowe funkcjonowania tego samorządu leży z pewnością w interesie publicznym , skoro samorząd ma reprezentować interesy wszystkich rolników i bronić ich praw. Tym samym, w interesie publicznym leży prawidłowe przeprowadzenie wyborów – tj. reprezentantów rolników, o czym świadczy w szczególności fakt, że to jednostkom samorządu terytorialnego (gminom) zlecone zostało zadanie przygotowania spisów wyborców.

14. Czy dane z akt podatników (objęte tajemnicą skarbowa) mogą zostać udostępnione w celu wykorzystania do sporządzenia spisu  uprawnionych do udziału w wyborach do Izb oraz czy takie wykorzystanie nie stanowi naruszenia zasady ograniczenia celu określonej w Rozporządzeniu 2016/679? Czy udostępnienie spisu do wglądu w siedzibie urzędu, biorąc pod uwagę, iż dane pochodzą z ewidencji podatników nie stanowi naruszenia zasady “integralności i poufności” określonej w art. 5 ust. 1 lit f Rozporządzenia 2016/679?

W kwestii RODO odpowiedź jw.

Co do kwestii tajemnicy skarbowej, to w pierwszej kolejności podnieść należy, że wybory do izb rolniczych odbywają się cyklicznie, od wielu lat i analogicznie – od wielu lat na gminach ciąży obowiązek sporządzania spisu wyborców (który był jak dotychczas realizowany zgodnie z ustawą o izbach rolniczych).
Zgodnie z art. 293 par. 4 ustawy – Ordynacja podatkowa, do przestrzegania tajemnicy skarbowej obowiązane są również inne osoby, którym udostępniono informacje objęte tajemnicą skarbową, chyba że na ich ujawnienie zezwala przepis prawa

Dane zatem niezbędne do sporządzenia spisu wyborców (a więc w istocie – imię i nazwisko bądź nazwa podmiotu innego niż osoby fizyczne) mogą być ujawnione w formie spisu na mocy przywołanego art. 293 par. 4 Ordynacji. Szczególny przepis prawa, jakim jest w tym przypadku art. 28 ust. 2 i 3 ustawy o izbach rolniczych, zezwala na ujawnienie takich danych, zwalniając w tym zakresie z obowiązku zachowania tajemnicy skarbowej.

15. Rolnik jest płatnikiem podatku rolnego w trzech gminach (okręgach wyborczych) i w każdej posiada więcej jak 1ha. Pytanie: czy rolnik może zrealizować prawo czynne (oddać głos) w każdym z okręgów?

Członkowi izby rolniczej przysługuje jeden głos podczas wyborów, bez względu na to, z ilu tytułów posiada czynne prawo wyborcze. Wybór okręgu wyborczego, w którym członek izby wykona to prawo, należy do tego członka izby.

16. Czy w komisji wojewódzkiej lub okręgowej przy wyborach do Izb Rolniczych mogą zasiadać członkowie rodziny osoby kandydującej?

Zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy o izbach rolniczych, w skład komisji nie mogą wchodzić osoby kandydujące w wyborach do rady powiatowej. Przepisy ustawy, ani przepisy uchwały nr 1/2019 nie zawierają żadnych innych ograniczeń w tym zakresie.

Oznacza to, że członkowie rodzin osób kandydujących mogą wchodzić w skład komisji, o ile oczywiście posiadają czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach do izb.

Przypomnieć bowiem należy, że zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o izbach rolniczych, członkami komisji mogą być jedynie osoby uprawnione, o których mowa w art. 23 ustawy, czyli osoby posiadające czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach do izb.

17. Czy lista wyborców uprawnionych do głosowania na kandydatów do Izby Rolniczej może być sporządzona alfabetycznie?

Zgodnie z § 9 ust. 2 uchwały nr 1/2019 Krajowej Rady Izb Rolniczych z dnia 25 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania wyborów do walnych zgromadzeń izb rolniczych, spis sporządza się pismem maszynowym lub w formie wydruku komputerowego, według miejscowości, ulic i kolejnych numerów domów, a w miejscowościach, w których brak ulic – tylko w kolejności numerów domów. 

Spis nie może być zatem sporządzony alfabetycznie. 

Uchwała dostępna jest pod adresem:

http://www.krir.pl/files/wybory_do_IR_2019/Uchwa%C5%82a_KRIR_1_2019_ws_trybu_przeprowadzania_wybor%C3%B3w.pdf

18. Na jaki dzień gmina ma sporządzić spis wyborców?

Spis wyborców powinien być sporządzony według stanu faktycznego i prawnego na dzień jego sporządzenia.
Jeżeli po sporządzeniu spisu dana osoba nabędzie uprawnienia w zakresie czynnego i biernego prawa wyborczego do izb rolniczych, to w sytuacji, w której chciałaby zostać dopisana do tego spisu, powinna wnieść zażalenie, zgodnie z art. 28 ust. 3 ustawy o izbach rolniczych.

19. Jeżeli na terenie gminy w planie zagospodarowania przestrzennego nie występują grunty rolne, nie ma żadnego gospodarstwa rolnego, a figurujące w ewidencji gruntów grunty  rolne sa zwolnione z podatku rolnego na podstawie art. 12 ustawy o podatku rolnym, to gmina może nie sporządzać spisu wyborców ?

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o izbach rolniczych, czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach do walnego zgromadzenia mają członkowie izby. Stosownie do art 1 ust. 2 ustawy o izbach rolniczych, członkami samorządu rolniczego z mocy prawa są:

1.      osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym;

2.      osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych;

3.      członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych posiadający w tych spółdzielniach wkłady gruntowe.

Definicję podatnika podatku rolnego zawiera art. 17a ustawy o podatku rolnym. Zgodnie z tym przepisem, ilekroć w odrębnych przepisach jest mowa o podatniku podatku rolnego, należy przez to rozumieć właściciela, posiadacza samoistnego, użytkownika wieczystego lub posiadacza gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy.

Gospodarstwem rolnym, stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym, jest zaś obszar gruntów, o których mowa w art. 1 (czyli grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza), o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.  

Spis uprawnionych do głosowania powinien zawierać osoby, wskazane w art. 3 ust. 3 ustawy o izbach rolniczych, czyli  osoby, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1 i 2, płacące podatek na terenie działania izby oraz osoby, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 3, będące członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych, mających siedzibę na terenie działania izby.

Podkreślić zatem należy, że nie tylko podatnicy podatku rolnego są uprawnieni do głosowania i powinni się znaleźć w spisie, ale także osoby spełniające przesłanki art. 1 ust. 2 pkt 2 i 3 ww. ustawy (osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych oraz członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych posiadający w tych spółdzielniach wkłady gruntowe).

Jeżeli zatem na terenie danej gminy nie ma żadnego podmiotu, który spełnia którąkolwiek z powyższych przesłanek, gmina może nie sporządzać takiego spisu.

Jeśli zaś chociaż jeden podmiot którąkolwiek z tych przesłanek spełnia – gmina ma ustawowy obowiązek spis sporządzić.

20. Czy małżonkowie mogą wchodzić w skład komisji wojewódzkiej, jeżeli nie kandydują?

Zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy o izbach rolniczych, w skład komisji nie mogą wchodzić osoby kandydujące w wyborach do rady powiatowej.

Przepisy ustawy, ani przepisy uchwały nr 1/2019 nie zawierają żadnych innych ograniczeń w tym zakresie. Oznacza to, że małżonkowie  mogą wchodzić w skład komisji, o ile oczywiście posiadają czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach do izb.

Przypomnieć bowiem należy, że zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o izbach rolniczych, członkami komisji mogą być jedynie osoby uprawnione, o których mowa w art. 23 ustawy, czyli osoby posiadające czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach do izb.

21. W jakiej formie ma zostać utworzona lista uprawnionych do głosowania w wyborach do izb rolniczych. Jakie dane powinny znaleźć się na liście?

Wzory spisów do głosowania zawierają załączniki nr 7 i 8 do uchwały nr 1/2019. Należy podkreślić, że oddzielnie sporządza się spis dla osób prawnych (załącznik nr 8). 

Zgodnie z § 9 ust. 2 uchwały nr 1/2019, spis sporządza się pismem maszynowym lub w formie wydruku komputerowego, według miejscowości, ulic i kolejnych numerów domów, a w miejscowościach, w których brak ulic – tylko w kolejności numerów domów.  W spisach nie należy umieszczać innych danych, niż wynikające ze wzorów stanowiących załączniki do uchwały nr 1/2019.

Stosownie do  §  11 ust. 2 uchwały nr 1/2019, spis przekazuje się komisji okręgowej najpóźniej w dniu rozpoczęcia rejestracji kandydatów. Drugi egzemplarz spisu pozostaje w urzędzie gminy.

Oznacza to, że gmina powinna sporządzić dwa egzemplarze tego spisu, by jeden przekazać komisji okręgowej.

Należy również podkreślić, że zgodnie z załącznikiem do uchwały nr 2/2019 Krajowej Rady Izb Rolniczych z dnia 25 lutego 2019 r. w sprawie zarządzenia wyborów do walnych zgromadzeń izb rolniczych, spisy uprawnionych do głosowania powinny być udostępnione do wglądu do dnia 17 czerwca 2019 r.
Uchwała nr 2/1019 dostępna jest pod adresem:

http://www.krir.pl/files/wybory_do_IR_2019/Uchwa%C5%82a_KRIR_2_2019_terminarz_wyborczy.pdf

22. Rolnik mieszkający na terenie miasta posiada użytki rolne poniżej 1 ha na terenie miasta, natomiast powyżej 1ha na terenie innych gmin. Gdzie należy go umieścić w spisie? W sytuacji, gdyby trzeba tyło umieścić go w spisie w gminie gdzie ma użytki powyżej ha i złoży sprzeciw, że chce głosować w miejscu zamieszkania, to czy  należy go uwzględnić?

Zgodnie z § 9 ust. 1 pkt 1 uchwały nr 1/2019 Krajowej Rady Izb Rolniczych z dnia 25 lutego 2019 r, w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzenia wyborów do walnych zgromadzeń izb rolniczych, spis członków izby rolniczej uprawnionych do udziału w głosowaniu w wyborach w okręgu wyborczym, zwany dalej „spisem", sporządza się w urzędzie gminy, w dwóch egzemplarzach jako zadanie zlecone gminie przepisami ustawy o izbach rolniczych, na podstawie ewidencji podatkowej prowadzonej w gminie – w odniesieniu do podatników podatku rolnego.

Jeśli zaś w jednej gminie rolnik posiada więcej niż 1ha gruntów, to w tej gminie powinien być uwzględniony w spisie wyborców.

W przypadku podatników podatku rolnego o miejscu głosowania nie przesądza zatem miejsce zamieszkania. Gdyby zatem rolnik w sytuacji wskazanej  pytaniu chciał być umieszczony w spisie zgodnie ze swoim miejscem zamieszkania (pomimo, że w tej gminie nie  posiada gruntów rolnych powyżej 1 ha), to to jego zażalenie nie powinno być uwzględnione.

23. Czy osobę prawna trzeba wzywać do wskazania przedstawiciela uprawnionego do głosowania, czy wpisywać właściciela?

Zgodnie ze wzorem spisu wyborców dotyczącym osób prawnych, stanowiących załącznik nr 8 do uchwały nr 1/2019 Krajowej Rady Izb Rolniczych z dnia 25 lutego 2019 r, w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzenia wyborów do walnych zgromadzeń izb rolniczych, w spisie tym należy umieścić przedstawiciela osoby prawnej.

Przedstawicielem tym może być zarówno np. członek organu osoby prawnej, uprawniony do jej reprezentowania, zgodnie z właściwym rejestrem (np. KRS), jak i inna upoważniona osoba. W razie braku możliwości ustalenia takiej osoby (jednej), zasadnym jest zwrócenie się do osoby prawnej o wskazanie tego przedstawiciela.

24. W rejestrach osób prawnych gminy nie mają nr KRS-u, tylko NIP i nie maja imienia i nazwiska przedstawiciela osoby prawnej. Czy bez tych danych i z NIP-em spis będzie poprawny?

Wzór spisu uprawnionych do głosowania – osób prawnych – zawiera załącznik nr 8 do uchwały nr 1/2019 r. Zgodnie z tym załącznikiem w spisie należy podać nr KRS (lub innego właściwego rejestru) oraz przedstawiciela osoby prawnej.

Numery KRS są powszechnie dostępne na stronie https://ekrs.ms.gov.pl/web/wyszukiwarka-krs.
W celu zachowania jednolitości sporządzanych spisów zaleca się postępowanie zgodnie z przepisami uchwały nr 1/2019.

25. Czy Członkiem Komisji Okręgowej musi być osoba uprawniona do głosowania w danym okręgu?

Członkiem komisji okręgowej nie musi być osoba uprawniona do głosowania w danym okręgu. Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o izbach rolniczych, wybory do rady powiatowej izby przeprowadzają:

1.      komisja wojewódzka, w liczbie 11 osób, wybrana przez ustępujące walne zgromadzenie spośród osób uprawnionych, o których mowa w art. 23;

2.      komisje okręgowe, w liczbie 5–7 osób, powołane przez komisję wojewódzką spośród osób uprawnionych, o których mowa w art. 23. 

Zgodnie zaś z art. 23 ustawy o izbach rolniczych,  czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach do walnego zgromadzenia mają członkowie izby.  Osoba prawna realizuje swoje prawa wyborcze za pośrednictwem przedstawiciela wskazanego przez władze tej osoby, uprawnionego do jej reprezentowania przy czynnościach prawnych.

Ponadto, zgodnie z art .3 ust. 3 ustawy o izbach rolniczych, członkami izby są osoby, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1 i 2, płacące podatek na terenie działania izby oraz osoby, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 3, będące członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych, mających siedzibę na terenie działania izby. 4. Izby działają na 

Powyższe oznacza, że członkiem komisji okręgowej musi być członek danej izby. Nie musi być to jednak osoba uprawniona do głosowania właśnie  w tym okręgu, w którym pracuje dana komisja.

26. Czy członek Komisji okręgowej w okręgu X, może startować w wyborach z innego okręgu- okręgu Y?

Nie.

Zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy o izbach rolniczych, w skład komisji nie mogą wchodzić osoby kandydujące w wyborach do rady powiatowej. Analogicznie, zgodnie z par. 3 ust. 3 uchwały nr 1/2019, w komisji wojewódzkiej, okręgowej, obwodowej nie mogą zasiadać kandydaci na członków rad powiatowych izby rolniczej. Powyższe przepisy są jednoznaczne.

Członkowie komisji zatem nie mogą w ogóle kandydować w wyborach do rad powiatowych, bez względu na to czy chcieliby kandydować w okręgu,  w którym działa dana komisja, czy w innym okręgu.

27. Czy na liście osób uprawnionych do głosowania należy umieścić osoby, będące współwłaścicielami gospodarstwa rolnego i posiadające udział we współwłasności wynoszący poniżej 1 ha, w sytuacji gdy całe gospodarstwo ma powierzchnię powyżej 1 ha.

Zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 1 ustawy o izbach rolniczych, członkami samorządu rolniczego z mocy prawa są osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym.

Definicję podatnika podatku rolnego zawiera art. 17a ustawy o podatku rolnym. Zgodnie z tym przepisem, ilekroć w odrębnych przepisach jest mowa o podatniku podatku rolnego, należy przez to rozumieć właściciela, posiadacza samoistnego, użytkownika wieczystego lub posiadacza gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy.

Gospodarstwem rolnym, stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym, jest zaś obszar gruntów, o których mowa w art. 1 (czyli grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza), o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.  

W art. 17a ustawy o podatku rolnym mowa jest zatem o właścicielu gospodarstwa rolnego, ale przez właściciela należy także rozumieć współwłaściciela takiego gospodarstwa. Potwierdza to orzecznictwo sądów, np. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z  dnia 24 listopada 2016 r., sygn. akt I SA/Rz 756/16 stwierdził, że „Współwłasność jest odmianą własności, o czym stanowi art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny , a to oznacza, że wszędzie tam gdzie jest mowa o własności, należy przez to rozumieć również współwłasność, chyba że co innego wynika z przepisów prawa.".

Zgodnie z art. 3 ust. 5 ustawy o podatku rolnym, jeżeli grunty, o których mowa w art. 1, stanowią współwłasność lub znajdują się w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, to stanowią odrębny przedmiot opodatkowania podatkiem rolnym, a obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach (posiadaczach), z zastrzeżeniem ust. 6 i 7.

Jeżeli grunty, o których mowa w ust. 5, stanowią gospodarstwo rolne, obowiązek podatkowy ciąży na tej osobie będącej współwłaścicielem (posiadaczem), która to gospodarstwo prowadzi w całości (art. 3 ust. 6 ustawy o podatku rolnym).

Wobec powyższego kluczowe znaczenie ma tu, kto jest podatnikiem podatku rolnego. Jeżeli, w przypadku gdy w gospodarstwie jest kilku współwłaścicieli, ale  gospodarstwo to prowadzi tylko jeden z nich – to ta osoba będzie podatnikiem podatku rolnego i tylko ona będzie umieszczona w spisie osób nieuprawionych do głosowania.

Jeśli zaś jedna osoba nie prowadzi takiego gospodarstwa w całości, to w takiej sytuacji w spisie powinni być umieszczani wszyscy współwłaściciele, istotą bowiem współwłasności jest, że każdy z współwłaścicieli ma takie same co do zasady prawa do całości tego gospodarstwa, bez względu na wysokość swego udziału.

28. Spis członków izby rolniczej uprawnionych do udziału w głosowaniu w wyborach sporządza się też na podstawie informacji uzyskanej z Urzędu Skarbowego – w odniesieniu do podatników podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w okręgu wyborczym. Wobec powyższego czy istotne dla sporządzenia listy jest miejsce zamieszkania podatnika, czy miejsce prowadzonej działalności w danym okręgu wyborczym. Co do płatników podatku rolnego jest istotne posiadanie gospodarstwa rolnego w danej gminie (tożsame z płaceniem podatku rolnego), a dla rolniczych spółdzielni produkcyjnych kryterium jest siedziba spółdzielni. Których płatników podatku dochodowego od osób fizycznych i płatników podatku dochodowego od osób prawnych będzie uprawnionym do głosowania w danym okręgu wyborczym, ten który mieszka, czy ten który prowadzi w danym okręgu działalność?

W przypadku podatników  podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej, będących członkami izby rolniczej, decydującym o tym, w którym spisie do głosowania umieścić takiego podatnika jest miejsce zamieszkania lub siedziba w okręgu wyborczym.

W przypadku tych członków izb rolniczych – decydujące znaczenie ma miejsce zamieszkania (siedziba) a nie miejsce prowadzenia działalności.

29. Tworząc listę osób prawnych – uprawnionych do głosowania  kogo należy umieścić w pozycji nazwisko i imię przedstawiciela osoby prawnej? W sytuacji uzyskania danych o osobach reprezentujących spółki z wypisu KRS nie uzyska się danych o miejscu zamieszkania. Jak postąpić gdy wybrano dwuosobowy sposób reprezentacji spółki. Informacji takich nie uzyska się w przypadku osób nie posiadających osobowości prawnej.

Co do danych przedstawiciela osoby prawnej, o którym mowa w art. 23 ust. 2 ustawy o izbach rolniczych, to w przypadku gdy urząd gminy nie posiada danych o miejscu zamieszkania takiej osoby,  nie musi ich umieszczać w spisie.

Literalna wykładnia ww. przepisu wskazuje ponadto, że osoba prawna może mieć tylko jednego przedstawiciela do wykonywana czynności wyborczych. W razie zatem, gdy z KRS wynika dwuosobowa reprezentacja danej osoby prawnej, można taka osobę wezwać do wskazania przedstawiciela. w razie braku wskazania takiego przedstawiciela, w spisie wyborczym można nie umieszczać takich danych.

Należy także zauważyć, że zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 1 i 2  ustawy o izbach rolniczych, członkami izby są osoby fizyczne i prawne.

30. Czy członek komisji wojewódzkiej może u swojego pracodawcy uzyskać zwolnienie od pracy zawodowej na czas realizacji zadań związanych z wykonywaniem prac w komisji?

Przepisy prawa nie przewidują dla pracodawców obowiązków zwalniania od pracy zawodowej członków komisji wyborczych w wyborach do izb rolniczych.

31. Czy w spisie osób prawnych musi być podany adres zamieszkania przedstawiciela spółki? Gminy nie mają takich informacji.

Jeśli gmina nie posiada danych o miejscu zamieszkania przedstawiciela spółki, spis w tym zakresie nie musi zostać wypełniony.

32. Czy dane osoby reprezentującej spółkę gminy powinni pobierać z KRS?

Zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy o izbach rolniczych, osoba prawna realizuje swoje prawa wyborcze za pośrednictwem przedstawiciela wskazanego przez władze tej osoby, uprawnionego do jej reprezentowania przy czynnościach prawnych.

Literalna wykładnia powyższego przepisu wskazuje, że władze danej osoby prawnej powinny ustanowić szczególnego pełnomocnika do wykonywania czynności wyborczych.

Ewentualnie, gdyby z KRS w przypadku danej osoby prawnej reprezentacja takiej osoby była jednoosobowa, można taką osobę uznać za przedstawiciela osoby prawnej.

Wykładnia art. 23 ust. 2 ww. ustawy wskazuje bowiem, że osoba prawna może mieć jednego przedstawiciela do wykonywania czynności wyborczych.

33. Czy oświadczenie o niekaralności jest wymagane skoro jest tylko zapis, że członek Walnego Zgromadzenia nie może być ukarany wyrokiem prawomocnym, a co działaczami w radach powiatowych. Osoba kandydująca do izby nie powinna takiego oświadczenia składać z powodu na fakt iż taki zapis dotycz tylko członków Walnych Zgromadzeń?

Zgodnie z załącznikami nr 9 i 9a do uchwały nr 1/2019, kandydat w wyborach do izby powinien przedłożyć oświadczenie o niekaralności.

Skoro na mocy ww. uchwały taki obowiązek został nałożony, należy go przestrzegać.

Należy także zauważyć, że uchwała nr 1/2019 została wydana na podstawie art. 32 ustawy o izbach rolniczych, zgodnie z którym szczegółowe zasady i tryb przeprowadzania wyborów do walnego zgromadzenia, w tym do rady powiatowej izby, określa, w drodze uchwały, Krajowa Rada Izb Rolniczych.

KRIR została zatem upoważniona na mocy przepisu ustawowego do określenia zasad przeprowadzania wyborów i za taką zasadę należy uznać żądanie oświadczeń o niekaralności.

34. Odnośnie RODO i pokazywania danych – czy dana osoba może sprawdzić na spisie tylko i wyłącznie siebie czy również inną osobą, jeśli tak to na jakiej podstawie prawnej?

Zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o izbach rolniczych, spis uprawnionych do udziału w głosowaniu, o których mowa w art. 3 ust. 3, sporządza się w urzędzie gminy. Sporządzanie spisu jest zadaniem zleconym gminie.

Zgodnie zaś z art. 28 ust. 3 ustawy o izbach rolniczych, spis, o którym mowa w ust. 2, udostępniany jest do wglądu w siedzibie urzędu gminy najpóźniej w 14 dniu przed dniem wyborów. Każdy może wnieść zażalenie w sprawie nieprawidłowości spisu.

Na mocy przepisu rangi ustawowej zatem gminy zostały zobowiązane do udostępnia spisu do wglądu w urzędzie gminy. Wgląd ten przysługuje każdemu (nie tylko rolnikom, członkom izb rolniczych) – każdy bowiem może wnieść zażalenie na ten wpis.

Brak jest zatem podstaw, by ograniczać dostęp do spisu, powołując się na przepisy o ochronie danych osobowych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 RODO przetwarzanie jest zgodne z prawem wyłącznie w przypadkach, gdy – i w takim zakresie, w jakim – spełniony jest co najmniej jeden z poniższych warunków:

a.      osoba, której dane dotyczą wyraziła zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych w jednym lub większej liczbie określonych celów;

b.      przetwarzanie jest niezbędne do wykonania umowy, której stroną jest osoba, której dane dotyczą, lub do podjęcia działań na żądanie osoby, której dane dotyczą, przed zawarciem umowy;

c.      przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze;

d.      przetwarzanie jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą, lub innej osoby fizycznej;

e.      przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi;

f.        przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią, z wyjątkiem sytuacji, w których nadrzędny charakter wobec tych interesów mają interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby, której dane dotyczą, wymagające ochrony danych osobowych, w szczególności gdy osoba, której dane dotyczą, jest dzieckiem.

W razie zaś ziszczenia się co najmniej jednej z ww. przesłanek, należy uznać, że przetwarzanie danych osobowych jest zgodne z prawem.

Przetwarzanie zaś to także udostępnianie danych.

W niniejszej sprawie, dotyczącej sporządzania spisu wyborców na podstawie ustawy o izbach rolniczych, aż dwie z ww. przesłanek są spełnione (a wystarczające byłoby spełnienie jednej przesłanki).

Obowiązek sporządzenia spisu wyborców wynika bowiem wprost z przepisów ustawy o izbach rolniczych, analogicznie, jak obowiązek udostępnienia tego spisu do wglądu.

Tym samym przetwarzanie danych osobowych następuje w tym przypadku na podstawie art. 6 ust. 1 lit c (administratorem w tym przypadku jest organ sporządzający spis), jak również na podstawie art. 6 ust. 1 lit. e – w celu zrealizowania zadania w interesie  publicznym. Ustawodawca bowiem uznał, przyznając samorządowi rolniczemu – mocą ustawy –  szczególne miejsce wśród organizacji rolniczych (z mocy ustawy bowiem, członkami tego samorządu są wszyscy rolnicy), że prawidłowe funkcjonowania tego samorządu leży z pewnością w interesie publicznym , skoro samorząd ma reprezentować interesy wszystkich rolników i bronić ich praw. Tym samym, w interesie publicznym leży prawidłowe przeprowadzenie wyborów – tj, reprezentantów rolników, o czym świadczy w szczególności fakt, że to jednostkom samorządu terytorialnego (gminom) zlecone zostało zadanie przygotowania spisów wyborców.

Urząd gminy powinien zatem umożliwić dostęp do spisu każdemu zainteresowanemu.

35. Jak wygląda procedura odwoławcza kandydata do Rady Powiatowej, który zgłosił się w dodatkowym terminie w dniu 11 lipca? Paragraf 12 pkt. 2 Uchwały nr 1 z dnia 25 lutego 2019 r. określa termin najpóźniej w 20 dniu przed dniem wyznaczonym jako termin wyborów. W paragrafie 13 w sumie na procedurę jest 6 dni.

Zgodnie z par. 12 ust. 2 uchwały nr 1/2019, zgłoszenie do komisji okręgowej dokonuje osobiście kandydat lub pisemnie upoważniona przez niego osoba, a w przypadku zgłoszenia osoby prawnej zgłoszenia dokonuje przedstawiciel osoby prawnej wskazany przez władze tej osoby uprawniony do jej reprezentowania przy czynnościach prawnych, najpóźniej w 20 dniu przed dniem wyznaczonym jako termin wyborów.

Powyższy przepis stanowi zatem, że zgłoszenia, co do zasady, nie można dokonać po 20 dniu przed wyborami, ale można dokonać w dniu 20 i wcześniej.

Przepis ten zatem nie wyznacza konkretnej daty zgłoszenia, ale wskazuje jedynie maksymalny dopuszczalny termin  zgłoszenia kandydatów.

Konkretny termin dokonania tej czynności zaś (tak jak i innych czynności związanych z przeprowadzeniem wyborów) określa zaś uchwała nr 2/2019.

Innymi słowy, przepisy uchwały nr 1/2019 w zakresie wskazanych terminów dokonywania poszczególnych czynności, co do zasady określają ogólne zasady dotyczące tych terminów, natomiast konkretny terminarz zawiera uchwała nr 2/2019.

Zgodnie z uchwałą nr 2/2019, zgłoszenia kandydatów dokonuje się do dnia 5 lipca.

Jeżeli zgłoszenie kandydata nie spełnia warunków określonych w § 12, komisja okręgowa wzywa zgłaszającego do uzupełnienia zgłoszenia w terminie trzech dni, nie później jednak niż do upływu terminu określonego w § 12 ust. 2.

Termin na uzupełnienie zgłoszeń upływa zatem 8 lipca – w 20 dniu przed wyborami.

Jeśli kandydat nie uzupełni zgłoszenia, komisja odmawia rejestracji kandydata.

od takiej decyzji , zgłaszającemu przysługuje prawo wniesienia odwołania do komisji wojewódzkiej w terminie trzech dni od dnia wydania decyzji. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem komisji okręgowej. Komisja wojewódzka rozpatruje odwołanie w terminie trzech dni od dnia jego wniesienia. Decyzja komisji wojewódzkiej jest ostateczna.

zatem ww. tryb odwoławczy – jeśli kandydat zgłosił się np. ostatniego dnia terminu – czyli do dnia 5 lipca – nastąpi już po 20 dniu przez wyborami.

Analogicznie należy interpretować par. 14 uchwały nr 1/2019. w przypadku naboru uzupełniającego, ewentualny tryb odwoławczy także nastąpi po 20 dniu przed wyborami.

Chociaż uchwała nr 1/2019 wprost przy naborze uzupełniającym nie odsyła do trybu odwoławczego wskazanego w par. 13, to należy go stosować w celu zachowania równego traktowania kandydatów.

36. W jaki sposób spis uprawnionych ma zostać udostępniony do wglądu? Jakie dane mogą zostać udostępnione?

Zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o izbach rolniczych, spis uprawnionych do udziału w głosowaniu, o których mowa w art. 3 ust. 3, sporządza się w urzędzie gminy. Sporządzanie spisu jest zadaniem zleconym gminie.

Zgodnie zaś z art. 28 ust. 3 ustawy o izbach rolniczych, spis, o którym mowa w ust. 2, udostępniany jest do wglądu w siedzibie urzędu gminy najpóźniej w 14 dniu przed dniem wyborów. Każdy może wnieść zażalenie w sprawie nieprawidłowości spisu.

Na mocy przepisu rangi ustawowej zatem gminy zostały zobowiązane do udostępnia spisu do wglądu w urzędzie gminy. Wgląd ten przysługuje każdemu (nie tylko rolnikom, członkom izb rolniczych) – każdy bowiem może wnieść zażalenie na ten wpis.

Brak jest zatem podstaw, by ograniczać dostęp do spisu, powołując się na przepisy o ochronie danych osobowych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 RODO przetwarzanie jest zgodne z prawem wyłącznie w przypadkach, gdy – i w takim zakresie, w jakim – spełniony jest co najmniej jeden z poniższych warunków:

a.      osoba, której dane dotyczą wyraziła zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych w jednym lub większej liczbie określonych celów;

b.      przetwarzanie jest niezbędne do wykonania umowy, której stroną jest osoba, której dane dotyczą, lub do podjęcia działań na żądanie osoby, której dane dotyczą, przed zawarciem umowy;

c.      przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze;

d.      przetwarzanie jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą, lub innej osoby fizycznej;

e.      przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi;

f.        przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią, z wyjątkiem sytuacji, w których nadrzędny charakter wobec tych interesów mają interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby, której dane dotyczą, wymagające ochrony danych osobowych, w szczególności gdy osoba, której dane dotyczą, jest dzieckiem.

W razie zaś ziszczenia się co najmniej jednej z ww. przesłanek, należy uznać, że przetwarzanie danych osobowych jest zgodne z prawem.

Przetwarzanie zaś to także udostępnianie danych.

W niniejszej sprawie, dotyczącej sporządzania spisu wyborców na podstawie ustawy o izbach rolniczych, aż dwie z ww. przesłanek są spełnione (a wystarczające byłoby spełnienie jednej przesłanki).

Obowiązek sporządzenia spisu wyborców wynika bowiem wprost z przepisów ustawy o izbach rolniczych, analogicznie, jak obowiązek udostępnienia tego spisu do wglądu.

Tym samym przetwarzanie danych osobowych następuje w tym przypadku na podstawie art. 6 ust. 1 lit c (administratorem w tym przypadku jest organ sporządzający spis), jak również na podstawie art. 6 ust. 1 lit. e – w celu zrealizowania zadania w interesie  publicznym. Ustawodawca bowiem uznał, przyznając samorządowi rolniczemu – mocą ustawy –  szczególne miejsce wśród organizacji rolniczych (z mocy ustawy bowiem, członkami tego samorządu są wszyscy rolnicy), że prawidłowe funkcjonowania tego samorządu leży z pewnością w interesie publicznym , skoro samorząd ma reprezentować interesy wszystkich rolników i bronić ich praw. Tym samym, w interesie publicznym leży prawidłowe przeprowadzenie wyborów – tj, reprezentantów rolników, o czym świadczy w szczególności fakt, że to jednostkom samorządu terytorialnego (gminom) zlecone zostało zadanie przygotowania spisów wyborców.

Urząd gminy powinien zatem umożliwić dostęp do spisu każdemu zainteresowanemu.

Wzory spisów do głosowania zawierają załączniki nr 7 i 8 do uchwały nr 1/2019.

Należy podkreślić, że oddzielnie sporządza się spis dla osób prawnych (załącznik nr 8).

Uchwała nr 1/2019 dostępna jest pod adresem:

http://www.krir.pl/files/wybory_do_IR_2019/Uchwa%C5%82a_KRIR_1_2019_ws_trybu_przeprowadzania_wybor%C3%B3w.pdf

37. Zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych, osoba prawna realizuje swoje prawa wyborcze za pośrednictwem przedstawiciela wskazanego przez władze tej osoby, uprawnionego do jej reprezentowania przy czynnościach prawnych. Co w sytuacji jeżeli dana osoba prawna nikogo nie wskaże?

Jeżeli dana osoba prawna nikogo nie wskaże, należy umieścić ją w spisie bez wskazania jej przedstawiciela.

Jeśli zaś w dniu wyborów osoba taka chciałaby skorzystać z przysługującego jej czynnego prawa wyborczego, to może to uczynić, o ile do lokalu wyborczego stawi się osoba legitymująca się stosownym pełnomocnictwem podpisanym zgodnie z zasadami reprezentacji danej osoby prawnej.

38. W dniu 31 maja 2015r. odbyły się całym kraju wybory do izb rolniczych. Czy w związku z tym V kadencja samorządu rolniczego upływa z dniem 30 maja czy z dniem 31 maja br.?

Zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy o izbach rolniczych, kadencja walnego zgromadzenia trwa 4 lata, licząc od dnia wyborów.

Ustawa o izbach rolniczych nie wprowadza własnych zasad liczenia terminów, dlatego w tym zakresie należy stosować przepisy kodeksu cywilnego. Taka zasada wynika z art. 110 kodeksu cywilnego.
Zgodnie z art. 112 kodeksu cywilnego, termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostatnim dniu tego miesiąca. Jednakże przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia. 

Oznacza to, że jeżeli kadencja walnego zgromadzenia twa 4 lata i należy ten okres liczyć od dnia wyborów – to skoro wybory odbyły się 31 maja 2015 r., kadencja upływa dnia 31 maja 2019 r.

39. Zgodnie z Art. 27. pkt 4 ppkt 2 Ustawy o Izbach Rolniczych do zgłoszenia kandydata załącza się: listę członków popierających kandydata, zawierającą czytelnie podane imię (imiona), nazwisko i adres zamieszkania oraz serię i numer dowodu osobistego osoby fizycznej udzielającej poparcia oraz jej podpis. W przygotowanym przez KRIR załączniku nr 10 i nr 11- uchwała nr 1/2019 r- w tabeli dot. listy poparcia zamiast serii i numeru dowodu widnieje data urodzenia. Komisja wojewódzka przeprowadzająca wybory do WZ Warmińsko-mazurskiej Izby Rolniczej podjęła uchwałę zgodnie z uchwałą Krajowej Rady Izb Rolniczych nr 1/2019 r., uchwała została opublikowana wraz załącznikami na stronie Izby Rolniczej i kandydaci już zbierają podpisy na tak przygotowanych listach. W związku z tym, że uchwała jest sprzeczna z ustawą, czy takie listy poparcia ( wzór uchwalony przez Komisję wojewódzka na podstawie uchwały KRIR) będą ważne?

Zgodnie z art. 27 ust. 4 pkt 2 ustawy o izbach rolniczych, do zgłoszenia kandydata dołącza się listę członków popierających kandydata, zawierającą czytelnie podane imię (imiona), nazwisko i adres zamieszkania oraz serię i numer dowodu osobistego osoby fizycznej udzielającej poparcia oraz jej podpis.

W załącznikach nr 10 i 10a do uchwały nr 1/2019, wskazano, że na listach poparcia należy umieścić imię i nazwisko, adres zamieszkania, datę urodzenia oraz podpis.

Ponieważ zgodnie z ustawą o izbach rolniczych (art. 27 ust. 4 pkt 2), na listach poparcia należy umieścić także serię i numer dowodu osobistego, to takie dane powinny być umieszczane na listach poparcia. Należy zatem dodać numer i serię dowodu osobistego w kolumnie obok daty urodzenia, jako doprecyzowującą zmianę we wzorze załączników.

40. Czy koordynator z ramienia gminy, nie będący członkiem Okręgowej Komisji Wyborczej, zajmujący się przygotowaniem wyborów do izb rolniczych może być kandydatem do Rady Powiatowej?

Zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy o izbach rolniczych, w skład komisji nie mogą wchodzić osoby kandydujące w wyborach do rady powiatowej.

Analogiczny przepis znalazł się w uchwale nr 1/2019 (w par. 3 ust. 3).

Przepisy nie przewidują innych wyłączeń i ograniczeń w zakresie łączenia kandydowania do rad powiatowych z innymi funkcjami.

Oznacza to, że koordynator z urzędu gminy, który nie jest członkiem wojewódzkiej, okręgowej lub obwodowej komisji wyborczej i jednocześnie posiada czynne prawo wyborcze w wyborach do izb, może kandydować w wyborach do rady powiatowej.

41. Zgodnie z art. 24 ust. 3 ustawy o izbach rolniczych „W przypadku gdy w głosowaniu na Przewodniczącego Rady Powiatowej i Delegata na Walne Zgromadzenie największą liczbę głosów otrzymało dwóch lub więcej kandydatów, o pierwszeństwie rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez radę powiatową izby" – czy zasada losowania ma zastosowanie także w sytuacji, gdy równą liczbę głosów otrzymaliby pozostali kandydaci na członków rady powiatowej w swoich okręgach wyborczych?

Kwestię poruszoną w pytaniu rozstrzyga wprost art. 30 ust. 2 i 3 ustawy o izbach rolniczych.
Zgodnie z art. 30 ust. 2, W okręgu jednomandatowym mandat członka rady powiatowej izby uzyskuje kandydat, który otrzymał największą liczbę głosów. W przypadku gdy dwóch lub więcej kandydatów otrzymało równą liczbę głosów uprawniającą do uzyskania mandatu, o pierwszeństwie rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez komisję okręgową.

Zgodnie zaś z art. 30 ust. 3 ww. ustawy, w okręgu dwumandatowym mandaty członków rady powiatowej izby uzyskują dwaj kandydaci, którzy otrzymali kolejno największą liczbę głosów. W przypadku gdy dwóch lub więcej kandydatów otrzymało równą liczbę głosów uprawniającą do uzyskania mandatu i kandydatów tych jest więcej niż mandatów do uzyskania, o pierwszeństwie rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez komisję okręgową.

42. Czy spis powinien być sporządzony wg miejsca zamieszkania czy położenia nieruchomości?

Zgodnie z par. 9 ust. 2 uchwały nr 1/2019 Krajowej Rady Izb Rolniczych z dnia 25 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania wyborów do walnych zgromadzeń izb rolniczych, spis sporządza się pismem maszynowym lub w formie wydruku komputerowego, według miejscowości, ulic i kolejnych numerów domów, a w miejscowościach, w których brak ulic – tylko w kolejności numerów domów.

Ponadto, zgodnie z par. 9 ust. 1 pkt 1 ww. uchwały, Spis członków izby rolniczej uprawnionych do udziału w głosowaniu w wyborach w okręgu wyborczym sporządza się w urzędzie gminy, w dwóch egzemplarzach jako zadanie zlecone gminie przepisami ustawy o izbach rolniczych, na podstawie ewidencji podatkowej prowadzonej w gminie – w odniesieniu do podatników podatku rolnego.

W przypadku podatników podatku rolnego zatem, o umieszczeniu w spisie nie decyduje miejsce zamieszkania, ale miejsce płacenia podatku. Tak też powinien być sporządzony spis.

43. Czy wpisywać w spisie osobę, która ma równo 1 ha?

Zgodnie ze stanowiskiem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawionym w piśmie z dnia 18 kwietnia 2019 r. znak SSO.dws.024.2.2019, dostępnym pod adresem:

http://www.krir.pl/files/wybory_do_IR_2019/oficjalne_pismo_MRirW_ws_spisu_uprawnionych.pdf, tylko taki podatnik podatku rolnego, który posiada grunty rolne o powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy jest członkiem izby rolniczej, i tylko takiemu podatnikowi przysługuje czynne i bierne prawo wyborcze.

Jeśli zatem podatnik podatku rolnego posiada łącznie grunty o powierzchni równo 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, nie powinien być umieszczony w spisie.

44. Czy wykonywać 2 spisy oddzielnie dla osób fizycznych i osób prawnych?

Zgodnie z par. 9 ust. 4 uchwały nr 1/2019, sporządza się oddzielny spis dla osób prawnych. Wzór arkusza spisu określa załącznik nr 8 do uchwały.

Zatem powinny być wykonane 2 oddzielne spisy – jeden dla osób prawnych i jeden dla osób fizycznych.

45. Rolnik- płatnik podatku rolnego znajduje się na spisie zgodnie z ustawą o izbach rolniczych. Ponadto Gmina otrzymała informacje z Urzędu Skarbowego o płaceniu przez tego samego rolnika podatku z działów specjalnej produkcji rolnej. Czy taki rolnik powinien być raz czy dwa razy ujęty w spisie wyborców.

Wynika to wprost z § 10 uchwały Krajowej Rady Izb Rolniczych nr 1/2019 z dnia 25 lutego 2019 r.

W wypadku, gdy członek izby rolniczej  posiada prawo wyborcze z więcej niż jednego tytułu, umieszcza się go w spisie tylko jeden raz, z odnotowaniem tego faktu w odpowiedniej rubryce spisu.

46. Co w przypadku jeżeli nie zbierze się kandydatów do komisji okręgowej? Czy w takiej sytuacji jest obowiązek sporządzenia spisu uprawnionych do głosowania i komu się go przekazuje?

Przepisy nie przewidują takiej sytuacji – obowiązkiem komisji wojewódzkiej jest powołanie komisji okręgowej.

Niedopuszczalna jest bowiem sytuacja, w której w jakimś okręgu wyborczym wybory miałyby się nie odbyć z uwagi na brak powołania komisji okręgowej.

47. Czy do spisu wyborców ujmować rolników, którzy mieszkają na terenie innej gminy, a w naszej gminie posiadają mniej niż 1 ha użytków rolnych?

Zgodnie z § 9 ust. 1 pkt 1 uchwały nr 1/2019, spis członków izby rolniczej uprawnionych do udziału w głosowaniu w wyborach w okręgu wyborczym, zwany dalej „spisem", sporządza się w urzędzie gminy, w dwóch egzemplarzach jako zadanie zlecone gminie przepisami ustawy o izbach rolniczych, na podstawie ewidencji podatkowej prowadzonej w gminie – w odniesieniu do podatników podatku rolnego.         

Jeśli  w jednej gminie rolnik posiada więcej niż 1ha gruntów, to w tej gminie powinien być uwzględniony w spisie wyborców. O umieszczeniu w spisie wyborców w przypadku podatników podatku rolnego nie decyduje miejsce zamieszkania.

Jednocześnie, jeżeli podatnik posiada mniej niż 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, nie jest członkiem izby rolniczej.

Stanowisko takie przedstawił Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi w piśmie z dnia 18 kwietnia 2019 r. znak SSO.dws.024.2.2019, dostępnym pod adresem:

http://www.krir.pl/files/wybory_do_IR_2019/oficjalne_pismo_MRirW_ws_spisu_uprawnionych.pdf

48. Czy członkiem izby rolniczej jest płatnik podatku rolnego nie posiadający obywatelstwa polskiego mieszkający za granicą Polski? Czy takie osoby umieszcza się na listach wyborczych i czy mogą kandydować ?

O tym, kto jest członkiem izby rolniczej, rozstrzyga art. 1 ust. 2 ustawy o podatku rolnym.

Członkostwo w izbie rolniczej nie wiąże się z posiadaniem obywatelstwa polskiego.

Analogicznie, uznanie za podatnika podatku rolnego także nie wiąże się z posiadaniem obywatelstwa polskiego (nie-obywatel także może być podatnikiem podatku rolnego).

Oznacza to, że jeżeli osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego jest podatnikiem podatku rolnego  w rozumieniu przepisów o podatku rolnym), to jest członkiem izby rolniczej i posiada czynne i bierne prawo wyborcze.

Osobę taką należy umieścić w spisie wyborców – bowiem prawo to w przypadku podatników podatku rolnego – nie jest uzależnione od miejsca zamieszkania, ale miejsca płacenia podatku.

49. W jakiej formie ma zostać Izbie Rolniczej przekazany spis do wyborów przez gminy w związku z RODO?

Zgodnie z par. 11 ust. 2 uchwały nr 1/2019, spis przekazuje się komisji okręgowej najpóźniej w dniu rozpoczęcia rejestracji kandydatów. Drugi egzemplarz spisu pozostaje w urzędzie gminy.

Spis powinien zostać przekazany komisji takiej formie – jak został sporządzony – zgodnie ze wzorami stanowiącymi załączniki nr 7 i 8 do uchwały nr 1/2019, podpisany przez osobę, która go sporządziła i opatrzony pieczęcią gminy.

50. Komu może być udostępniony spisu członków do głosowania (czy może być to każda osoba fizyczna, nie będącą podatnikiem podatku rolnego)?

Zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o izbach rolniczych, spis uprawnionych do udziału w głosowaniu, o których mowa w art. 3 ust. 3, sporządza się w urzędzie gminy. Sporządzanie spisu jest zadaniem zleconym gminie.

Zgodnie zaś z art. 28 ust. 3 ustawy o izbach rolniczych, spis, o którym mowa w ust. 2, udostępniany jest do wglądu w siedzibie urzędu gminy najpóźniej w 14 dniu przed dniem wyborów. Każdy może wnieść zażalenie w sprawie nieprawidłowości spisu.

Na mocy przepisu rangi ustawowej zatem gminy zostały zobowiązane do udostępnia spisu do wglądu w urzędzie gminy. Wgląd ten przysługuje każdemu (nie tylko rolnikom, członkom izb rolniczych) – każdy bowiem może wnieść zażalenie na ten wpis.

Brak jest zatem podstaw, by ograniczać dostęp do spisu, powołując się na przepisy o ochronie danych osobowych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 RODO przetwarzanie jest zgodne z prawem wyłącznie w przypadkach, gdy – i w takim zakresie, w jakim – spełniony jest co najmniej jeden z poniższych warunków:

a.      osoba, której dane dotyczą wyraziła zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych w jednym lub większej liczbie określonych celów;

b.      przetwarzanie jest niezbędne do wykonania umowy, której stroną jest osoba, której dane dotyczą, lub do podjęcia działań na żądanie osoby, której dane dotyczą, przed zawarciem umowy;

c.      przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze;

d.      przetwarzanie jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą, lub innej osoby fizycznej;

e.      przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi;

f.        przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią, z wyjątkiem sytuacji, w których nadrzędny charakter wobec tych interesów mają interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby, której dane dotyczą, wymagające ochrony danych osobowych, w szczególności gdy osoba, której dane dotyczą, jest dzieckiem.

W razie zaś ziszczenia się co najmniej jednej z ww. przesłanek, należy uznać, że przetwarzanie danych osobowych jest zgodne z prawem.

Przetwarzanie zaś to także udostępnianie danych.

W niniejszej sprawie, dotyczącej sporządzania spisu wyborców na podstawie ustawy o izbach rolniczych, aż dwie z ww. przesłanek są spełnione (a wystarczające byłoby spełnienie jednej przesłanki).

Obowiązek sporządzenia spisu wyborców wynika bowiem wprost z przepisów ustawy o izbach rolniczych, analogicznie, jak obowiązek udostępnienia tego spisu do wglądu.

Tym samym przetwarzanie danych osobowych następuje w tym przypadku na podstawie art. 6 ust. 1 lit c (administratorem w tym przypadku jest organ sporządzający spis), jak również na podstawie art. 6 ust. 1 lit. e – w celu zrealizowania zadania w interesie  publicznym. Ustawodawca bowiem uznał, przyznając samorządowi rolniczemu – mocą ustawy –  szczególne miejsce wśród organizacji rolniczych (z mocy ustawy bowiem, członkami tego samorządu są wszyscy rolnicy), że prawidłowe funkcjonowania tego samorządu leży z pewnością w interesie publicznym , skoro samorząd ma reprezentować interesy wszystkich rolników i bronić ich praw. Tym samym, w interesie publicznym leży prawidłowe przeprowadzenie wyborów – tj, reprezentantów rolników, o czym świadczy w szczególności fakt, że to jednostkom samorządu terytorialnego (gminom) zlecone zostało zadanie przygotowania spisów wyborców.

Urząd gminy powinien zatem umożliwić dostęp do spisu każdemu zainteresowanemu.

51. Czy po przekazaniu spisu do Izby Rolniczej (najpóźniej do 17 czerwca), spis powinien być aktualizowany  o podmioty, którym przysługuje prawo wyborcze?

Spis wyborców powinien być sporządzony według stanu faktycznego i prawnego na dzień jego sporządzenia.

Jeżeli po sporządzeniu spisu dana osoba nabędzie uprawnienia w zakresie czynnego i biernego prawa wyborczego do izb rolniczych, to w sytuacji, w której chciałaby zostać dopisana do tego spisu, powinna wnieść zażalenie, zgodnie z art. 28 ust. 3 ustawy o izbach rolniczych.

52. Czy osoba niepełnoletnia, posiadająca gospodarstwo powyżej 1 ha i będąca podatnikiem podatku rolnego może zostać zapisana w spisie uprawnionych do głosowania? czy w jego imieniu mają zostać zapisani w spisie przedstawiciele ustawowi niepełnoletniego?

Członkiem izby rolniczej jest podatnik podatku rolnego. Przepisy nie wykluczają sytuacji, aby osoba małoletnia była podatnikiem podatku rolnego (osobą taką może być właściciel gospodarstwa rolnego lub gruntu rolnego). Osobę taką należy umieścić w spisie wyborców. Jednakże w jej imieniu głos powinien oddać przedstawiciel ustawowy – tj. rodzic – zgodnie z art. 98 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

53. Czy przy sporządzaniu spisu bierze się pod uwagę wielkość ogólną gospodarstwa, czy trzeba patrzeć na udziały, gdyż niektóre działki mają kilku współwłaścicieli?

Zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 1 ustawy o izbach rolniczych, członkami samorządu rolniczego z mocy prawa są osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym.

Definicję podatnika podatku rolnego zawiera art. 17a ustawy o podatku rolnym. Zgodnie z tym przepisem, ilekroć w odrębnych przepisach jest mowa o podatniku podatku rolnego, należy przez to rozumieć właściciela, posiadacza samoistnego, użytkownika wieczystego lub posiadacza gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy.

Gospodarstwem rolnym, stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym, jest zaś obszar gruntów, o których mowa w art. 1 (czyli grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza), o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej. 

W art. 17a ustawy o podatku rolnym mowa jest zatem o właścicielu gospodarstwa rolnego, ale przez właściciela należy także rozumieć współwłaściciela takiego gospodarstwa. Potwierdza to orzecznictwo sądów, np. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z  dnia 24 listopada 2016 r., sygn. akt I SA/Rz 756/16 stwierdził, że „Współwłasność jest odmianą własności, o czym stanowi art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny , a to oznacza, że wszędzie tam gdzie jest mowa o własności, należy przez to rozumieć również współwłasność, chyba że co innego wynika z przepisów prawa.".

Zgodnie z art. 3 ust. 5 ustawy o podatku rolnym, jeżeli grunty, o których mowa w art. 1, stanowią współwłasność lub znajdują się w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, to stanowią odrębny przedmiot opodatkowania podatkiem rolnym, a obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach (posiadaczach), z zastrzeżeniem ust. 6 i 7.

54. Pytanie dotyczy miast na prawach powiatu. Jakie kryterium należy przyjąć: powierzchnię gruntów rolnych (przekraczająca 4000 ha) – wówczas okręg jest dwumandatowy? czy to, że miasto jest na prawach powiatu i wg ustawy z automatu jest okręgiem wyborczym jednomandatowym? Tak jest w przypadku miasta Gorzów Wlkp.

Podobne pytanie nasuwa się w przypadku Zielonej Góry, która przejęła tereny gminy. Jako miasto posiadała jeden mandat, a gmina dwa. Jaka teraz powinna być liczba mandatów, po połączeniu miasta z gminą?  

W przypadku miast na prawach powiatu należy stosować szczególny przepis ustawy o izbach rolniczych – tj. art. 24 ust. 5.

Zgodnie z tym przepisem, w okręgu wyborczym stanowiącym obszar miasta na prawach powiatu wybiera się jednego przedstawiciela, który wchodzi w skład rady powiatowej izby działającej na obszarze sąsiedniego powiatu. Przepisy dotyczące wyboru do rad powiatowych izby stosuje się odpowiednio.

W przypadku miast na prawach powiatu – zgodnie z ustawą – okręg zawsze jest okręgiem jednomandatowym (bez względu na jego powierzchnię).

55. Zapytanie z urzędu skarbowego: czy lista osób uprawnionych do głosowania ma być sporządzona ze względu na miejsce zamieszkania, czy ze względu na prowadzenie działalności?

Zgodnie z par. 9 ust. 1 uchwały  nr 1/2019 Krajowej Rady Izb Rolniczych z dnia 25 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania wyborów do walnych zgromadzeń izb rolniczych (Uchwała ta dostępna jest na stronie http://www.krir.pl/files/wybory_do_IR_2019/Uchwa%C5%82a_KRIR_1_2019_ws_trybu_przeprowadzania_wybor%C3%B3w.pdf ), spis członków izby rolniczej uprawnionych do udziału w głosowaniu w wyborach w okręgu wyborczym, zwany dalej „spisem", sporządza się w urzędzie gminy, w dwóch egzemplarzach jako zadanie zlecone gminie przepisami ustawy o izbach rolniczych, na podstawie:

1) ewidencji podatkowej prowadzonej w gminie – w odniesieniu do podatników podatku rolnego,

2) informacji uzyskanej z właściwego urzędu skarbowego – w odniesieniu do podatników podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w okręgu wyborczym,

3) informacji uzyskanych od właściwych, ze względu na siedzibę, rolniczych spółdzielni produkcyjnych – w odniesieniu do członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych posiadających w tych spółdzielniach wkłady gruntowe.

Zatem w przypadku podatników podatku dochodowego z działów specjalnych, spis sporządza się według miejsca zamieszkania (w przypadku osób fizycznych) i siedziby podatnika (w przypadku osób prawnych).

56. Która data udostępnienia do wglądu spisu członków izby rolniczej uprawnionych do udziału w głosowaniu w wyborach do rad powiatowych izby rolniczej jest właściwa. W terminarzu została podana najpóźniej do dnia 17.06.2019 r., natomiast w treści uchwały KRIR paragraf 11 pkt 1. mówi, iż spis wykładany jest najpóźniej w 14 dniu przed dniem wyborów przez okres 5 dni.   

Zgodnie z par. 11 ust. 1 uchwały nr 1/2019, spis wykładany jest do wglądu w siedzibie urzędu gminy najpóźniej w 14 dniu przed dniem wyborów przez okres 5 dni w godzinach pracy urzędu gminy.
Przepis ten zatem nie wyznacza konkretnej daty wyłożenia spisu, ale wskazuje jedynie maksymalny termin dokonania takiej czynności.

Konkretny termin dokonania tej czynności zaś (tak jak i innych czynności związanych z przeprowadzeniem wyborów) określa zaś uchwała nr 2/2019.

Zgodnie z uchwałą nr 2/2019, spis wykłada się do wglądu dnia 17 czerwca 2019 r.

Innymi słowy, przepisy uchwały nr 1/2019 w zakresie wskazanych terminów dokonywania poszczególnych czynności, co do zasady określają ogólne zasady dotyczące tych terminów, natomiast konkretny terminarz zawiera uchwała nr 2/2019.

Należy zatem stosować terminy przewidziane w uchwale nr 2/1019.

57. Czy na listach spisu członków uprawnionych do głosowania zamieszczać tzw. mienie wiejskie i wspólnoty leśno-rolne?

W spisach wyborców nie umieszcza się mienia wiejskiego i wspólnot leśno-rolnych.

58. Jak postępować w sytuacji, kiedy rolnik płaci podatek rolny w 2 gminach, łącznie posiada powyżej 1ha lub 1ha przeliczeniowego, natomiast w żadnej nie ma powyżej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowego. Czy taką osobę należy umieścić w spisie, jeżeli tak to w której gminie?

Przepisy ustawy o izbach rolniczych nie rozstrzygają tej kwestii. Zgodnie z § 9 ust. 1 pkt 1 uchwały nr 1/2019, o umieszczeniu w danym spisie decydują dane z ewidencji podatkowej.

Ponadto, każdy może wnieść zażalenie w sprawie nieprawidłowości spisu (art. 28 ust. 3 zdanie drugie ww. ustawy). Jeżeli organ który spis sporządził, nie uwzględnił zażalenia, na taką decyzję przysługuje prawo wniesienia, za pośrednictwem organu sporządzającego spis, skargi do sądu rejonowego w ciągu 3 dni (art. 28 ust. 5 ww. ustawy).

W przypadku wskazanym w pytaniu, podatnik powinien zatem zwrócić się do jednej z gmin (wybranej przez siebie), w której posiada grunty, o uwzględnienie go w spisie wyborców, przedstawiając jednocześnie dowody, że łącznie posiada grunty rolne o powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy.

59. Na jakiej podstawie zgodnie z przepisami RODO mają być przekazywane listy wyborców oraz na jakiej podstawie nastąpi przetwarzanie danych osobowych wyborców (realizacja obowiązku informacyjnego w związku z wymaganiami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27.04.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylania dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych)?

Zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy o izbach rolniczych, spis uprawnionych do udziału w głosowaniu, o których mowa w art. 3 ust. 3, sporządza się w urzędzie gminy. Sporządzanie spisu jest zadaniem zleconym gminie.
Zgodnie z art. 28 ust. 3 ww. ustawy, spis, o którym mowa w ust. 2, udostępniany jest do wglądu w siedzibie urzędu gminy najpóźniej w 14 dniu przed dniem wyborów. Każdy może wnieść zażalenie w sprawie nieprawidłowości spisu. 

Obowiązek sporządzenia spisu wyborców wynika zatem wprost z przepisów ustawy o izbach rolniczych. 

O tym, kiedy przetwarzanie danych osobowych jest zgodne z prawem, przesądza art. 6 RODO.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 RODO przetwarzanie jest zgodne z prawem wyłącznie w przypadkach, gdy – i w takim zakresie, w jakim – spełniony jest co najmniej jeden z poniższych warunków:
a) osoba, której dane dotyczą wyraziła zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych w jednym lub większej liczbie określonych celów;

a.      przetwarzanie jest niezbędne do wykonania umowy, której stroną jest osoba, której dane dotyczą, lub do podjęcia działań na żądanie osoby, której dane dotyczą, przed zawarciem umowy; 

b.      przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze; 

c.      przetwarzanie jest niezbędne do ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą, lub innej osoby fizycznej; 

d.      przetwarzanie jest niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi; 

e.      przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią, z wyjątkiem sytuacji, w których nadrzędny charakter wobec tych interesów mają interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby, której dane dotyczą, wymagające ochrony danych osobowych, w szczególności gdy osoba, której dane dotyczą, jest dzieckiem. 

W razie zaś ziszczenia się co najmniej jednej z ww. przesłanek, należy uznać, że przetwarzanie danych osobowych jest zgodne z prawem .

W niniejszej sprawie, dotyczącej sporządzania spisu wyborców na podstawie ustawy o izbach rolniczych, aż dwie z ww. przesłanek są spełnione (a wystarczające byłoby spełnienie jednej przesłanki).
Przetwarzanie danych osobowych następuje w tym przypadku na podstawie art. 6 ust. 1 lit c (administratorem w tym przypadku jest organ sporządzający spis), jak również na podstawie art. 6 ust. 1 lit. e – w celu zrealizowania zadania w interesie  publicznym. Ustawodawca bowiem uznał, przyznając samorządowi rolniczemu – mocą ustawy –  szczególne miejsce wśród organizacji rolniczych (z mocy ustawy bowiem, członkami tego samorządu są wszyscy rolnicy), że prawidłowe funkcjonowania tego samorządu leży z pewnością w interesie publicznym , skoro samorząd ma reprezentować interesy wszystkich rolników i bronić ich praw. Tym samym, w interesie publicznym leży prawidłowe przeprowadzenie wyborów – tj. reprezentantów rolników, o czym świadczy w szczególności fakt, że to jednostkom samorządu terytorialnego (gminom) zlecone zostało zadanie przygotowania spisów wyborców.

60. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Nowej Soli poprosił izbę o wskazanie przepisu, na podstawie którego mają oni obowiązek podać wykaz osób fizycznych prowadzących działy specjalne produkcji rolnej w celu stworzenia przez gminę spisu rolnego. Proszę o podanie takiej podstawy prawnej. 

Podstawą prawną jest art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy o izbach rolniczych w związku z art. 3 ust. 3 i art. 28 ust,. 2 tej ustawy.

61. Czy współmałżonek właściciela gospodarstwa rolnego (prowadzą wspólnie gospodarstwo) powinien być ujęty w spisie członków izby rolniczej uprawnionych do głosowania?

Współmałżonek właściciela gospodarstwa rolnego, jeżeli jest podatnikiem podatku rolnego (czyli posiada współwłasność gruntu) powinien zostać ujęty w spisie uprawnionych.

62. Czy gmina ma sama wystąpić do Naczelnika Urzędu Skarbowego o udostępnienie wykazu podatników podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej?

Tak, gmina powinna wystąpić do Naczelnika Urzędu Skarbowego o udostępnienie takiego wykazu.

63. Proszę o podesłanie wzoru oświadczenia kandydata o niekaralności za przestępstwo umyślne pod rygorem odpowiedzialności z art.233  §  1  Kodeksu  karnego, który jest potrzebny do zgłoszenia kandydata (załącznik nr 9).

Wzór oświadczenia nie został opracowany jako załącznik do uchwały KRIR nr 1/2019 w sprawie szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania wyborów do walnych zgromadzeń izb rolniczych, dlatego możemy jedynie poglądowo taki wzór poniżej przedstawić do ew. wykorzystania:

Ja, ………………………………… (imię i nazwisko), zamieszkały/a:………………….. (adres zamieszkania), ur. …………… (data urodzenia), oświadczam, że nie byłam/nie byłem karany za przestępstwo umyśle.
Niniejsze oświadczanie składam, będąc świadoma/świadomy odpowiedzialności karnej  wynikającej z art. 233 § 1 kodeksu karnego, przewidującego karę pozbawianie wolności do lat 8 za składanie fałszywych zeznań.
Niniejsze oświadczenie zastępuje pouczenie o odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań.
……………………………….
(data i podpis)

64. Kto (Izba Rolnicza czy Wojewódzka Komisja Wyborcza) ustala termin, miejsce sposób zgłoszenia kandydatów na członków do Komisji Okręgowych?

Zgodnie z par. 3 ust. 1 uchwały nr 1/2019, wojewódzka izba rolnicza na swojej stronie internetowej ogłasza termin (daty i godziny) oraz miejsce i sposób zgłoszenia kandydatów na członków komisji wojewódzkiej, komisji okręgowej i komisji obwodowej (w przypadku jej powołania).

Ustalenie terminu, miejsca  i sposobu zgłoszenia kandydatów do komisji okręgowej należy do zadań izby rolniczej.

65. Czy Komisja Wojewódzka ma kompetencje do ustalenia liczby członków Komisji Okręgowych?

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy o izbach rolniczych, wybory do rady powiatowej izby przeprowadzają – komisje okręgowe, w liczbie 5–7 osób, powołane przez komisję wojewódzką spośród osób uprawnionych, o których mowa w art. 23.

Liczba członków komisji okręgowej nie może być zatem mniejsza niż 5 osób i większa niż 7.

O tym zaś, czy będzie to w konkretnej komisji 5, 6 czy 7 osób – decyduje komisja wojewódzka.

66. Jakie są skutki zgłoszenia się do Komisji Okręgowej mniejszej ilości kandydatów niż 5 lub rezygnacji członka komisji po powołaniu? Czy można ustalić uzupełniający nabór zgłoszeń? Czy taki tryb uzupełniający może ustalić Komisja Wojewódzka w ramach § 4 pkt 4 Regulaminu Komisji Wojewódzkiej?

Jak zostało wskazane powyżej, przepis rangi ustawowej przesądził, że komisja okręgowa nie może liczyć mniej niż 5 osób.

W razie gdyby koniecznym okazał się nabór uzupełniający do komisji okręgowej –  ustalenie terminu, miejsca i sposobu zgłoszenia w naborze uzupełniającym powinno nastąpić tak jak w naborze „podstawowym" – czyli przez izbę rolniczą.  W tym zakresie należy stosować odpowiednio par. 3 ust. 1 uchwały nr 1/2019, a nie regulamin komisji wojewódzkiej.

67. W przypadku zgłoszenia się większej liczby kandydatów do Komisji Okręgowej (np. 8) jak powinna zostać przeprowadzona procedura losowania i kto ją ustala? – np. czy mają zostać przygotowane paski z nazwiskami kandydatów, koperty z nazwiskami  kandydatów itp.? czy podczas losowania mogą lub powinny być obecne osoby z  zewnątrz (i jakie mogą być to osoby) tj. czy w kontekście § 10 ust. 1 Regulaminu Komisji Wojewódzkiej część posiedzenia obejmująca losowanie może lub powinna  być publiczna? Jeżeli odpowiedź na poprzednie pytanie jest twierdząca to czy informacja o losowaniu (termin losowania) musi być zamieszczona na stronie internetowej Izby?

W przypadku większej liczby kandydatów do komisji okręgowej, przeprowadza się losowanie.

Proponuje się, by losowanie to odbyło się na zasadach przewidzianych w par. 38 ust. 2 uchwały nr 1/2019 (dostosowanych do komisji) Oznacza to, że:

1.      nazwiska kandydatów zostają umieszczone w oddzielnych, jednakowych, pustych kopertach opatrzonych pieczęcią komisji wojewódzkiej;

2.      koperty z nazwiskami kandydatów umieszczane są w pudełku do losowania;

3.      losowanie następuje poprzez wyciągnięcie takiej liczby kopert, ilu ma być członków komisji okręgowej – przez przewodniczącego komisji wyborczej (wojewódzkiej);

4.      po wyciągnięciu każdej koperty, przewodniczący odczytuje imię i nazwisko wylosowanej osoby, a następnie wyciąga kolejną kopertę –  czynność powtarzana jest tyle razy, ile jest miejsc w komisji okręgowej;

5.      na koniec przewodniczący wyciąga pozostałe koperty, które nie zostały wylosowane i odczytuje imiona i nazwiska osób, które nie znalazły się w komisji okręgowej.

Po przeprowadzeniu losowania, komisja wojewódzka powinna podjąć uchwałę – zgodnie z par. 9 ust. 3 regulaminu komisji wojewódzkiej.

O tym, kto powinien uczestniczyć w posiedzeniach komisji, decyduje  przewodniczący, zgodnie z par. 10 ust. 1 regulaminu komisji wojewódzkiej. Nie ma obowiązku zapraszania osób „z zewnątrz" na posiedzenie.  Losowanie nie musi odbywać się publicznie.

68. Czy w dniu wyborów 28 lipca 2019 r. jest przewidziany udział osób trzecich tzw. „mężów zaufania" w lokalach wyborczych?

Uchwała nr 1/2019 nie przewiduje udziału tzw. „mężów zaufania" w lokalach wyborczych.

69. W art. 34 ust. 1 pkt 3 ustawy o izbach rolniczych jest mowa o tym, że wygaśnięcie mandatu członka walnego zgromadzenia następuje wskutek „prawomocnego wyroku sądu orzeczonego za przestępstwo umyślne". Poprzez ust. 2 powyższa zasada ma zastosowanie do członków rad powiatowych. Oznacza to, że osoba wobec której zapadło orzeczenie w formie prawomocnego wyroku za przestępstwo umyślne nie może być dalej członkiem organu izby. Powinno to się również tyczyć wyborów do izby, tzn. osoba taka nie powinna kandydować. I rzeczywiście w formularzu zgłoszenia kandydata, w załączniku nr 9 i l O uchwały wyborczej KRIR jest oświadczenie kandydata „o niekaralności za przestępstwo umyślne pod rygorem odpowiedzialności … „. Podpisanie takiego oświadczenia oznacza, że dana osoba nie znajduje się w rejestrze skazanych Krajowego Rejestru Karnego. Innymi słowy – nie została skazana. Tylko, że wspomniany art. 34 ust. l pkt 3 ustawy ma nieco szerszy zakres. Problem powstaje bowiem w przypadku wyroku warunkowo umarzającego postępowanie karne w sprawie o przestępstwo umyślne. Zgodnie z przepisami warunkowe umorzenie postępowania oznacza stwierdzenie winy za przestępstwo, ale sąd odstępuje od karania. Osoba, wobec której orzeczono warunkowe umorzenie postępowania nie figuruje w rejestrze skazanych, gdyż formalnie osobą skazaną nie jest, natomiast informacja o warunkowym umorzeniu widnieje mimo wszystko w systemie. Biorąc pod uwagę przywołany zapis naszej ustawy o izbach rolniczych wobec takiej osoby istnieje prawomocny wyrok sądu orzeczony za przestępstwo umyślne. To, że nie ma kary, jest w tej sytuacji bez znaczenia. Chodzi o to, że daną osobę uznano za winną i wydano orzeczenie. W naszej ocenie ta okoliczność powinna być brana pod uwagę przy rejestracji kandydatów przez komisje okręgowe i komisje powinny odmawiać rejestracji. Dlatego prosimy o odniesienie się do powyższej kwestii i wskazanie drogi postępowania, biorąc pod uwagę ogólnokrajowe doświadczenia w tym zakresie.

Zgodnie z art. 34 ust. 1 pkt 3 ustawy o izbach rolniczych, wygaśnięcie mandatu członka walnego zgromadzenia następuje wskutek prawomocnego wyroku sądu orzeczonego za przestępstwo umyślne.
Z przepisem tym korelują załączniki nr 9 i 9a do uchwały nr 1/2019, zgodnie z którymi, do zgłoszenia kandydata należy dołączyć „oświadczenie kandydata o niekaralności za przestępstwo umyślne pod rygorem odpowiedzialności z art.233 § 1 Kodeksu karnego".

Żądanie od kandydatów takiego oświadczenia jest słuszne – skoro bowiem mandat członka walnego zgromadzenia wygasa na skutek wyroku orzeczonego za przestępstwo umyśle, to osoba z takim wyrokiem w ogóle nie może takiego mandatu uzyskać.

Co do warunkowego umorzenia postępowania, to zgodnie z art. 66 par. 1  kodeksu karnego, „Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.".
Sąd o warunkowym umorzeniu postępowania orzeka w wyroku. Jednakże wyrok taki nie jest wyrokiem skazującym, sąd bowiem w takim wyroku nie wymierza kary (ale stwierdza, że czyn zabroniony został popełniony).
Przesądził o tym Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 stycznia 1971 roku, (sygn. akt VI KZP 26/69) zgodnie z którym „warunkowe umorzenie postępowania nie jest ani formą, ani odmianą warunkowego skazania, a wynikające z omawianej instytucji dobrodziejstwa sięgają znacznie dalej aniżeli dobrodziejstwa związane z zastosowaniem względem sprawcy warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności.„.
Co prawda w przytoczonym art. 34 ust. 1 pkt 3 ustawy o izbach rolniczych mowa jest o „wyroku orzeczonym za przestępstwo umyślne", jednakże wydaje się, że intencją racjonalnego prawodawcy było, by osoba skazana prawomocnym wyrokiem nie mogła być członkiem walnego zgromadzenia (stąd żądanie oświadczenia o niekaralności – w załączniku nr 9 i 9a do uchwały nr 1/2019). Skoro bowiem, zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, warunkowe umorzenie postępowania ma nie prowadzić do „stygmatyzacji" sprawcy, to w taki sposób należałoby także interpretować art. 34 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.
Tym samym, osoba, w stosunku do której warunkowo umorzono postępowanie, mogłaby kandydować w wyborach do izb rolniczych.

70. Proszę o wyjaśnienie kwestii odnośnie płatnika i podatnika podatku rolnego, gdyż płatnikiem może być osoba posiadająca grunty nawet kilkuhektarowe w VI klasie i mieć podatek zerowy. Które z pojęć bierzemy pod uwagę do spisu/członka komisji wojewódzkiej czy okręgowej?

Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o izbach rolniczych, członkami samorządu rolniczego z mocy prawa są:

1) osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym;
2) osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych;

3) członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych posiadający w tych spółdzielniach wkłady gruntowe.

Definicję podatnika podatku rolnego zawiera art. 17a ustawy o podatku rolnym. Zgodnie z tym przepisem, ilekroć w odrębnych przepisach jest mowa o podatniku podatku rolnego, należy przez to rozumieć właściciela, posiadacza samoistnego, użytkownika wieczystego lub posiadacza gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy.

Gospodarstwem rolnym, stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym, jest zaś obszar gruntów, o których mowa w art. 1 (czyli grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza), o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Zatem tylko taki podatnik podatku rolnego, który posiada grunty rolne o powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy jest członkiem izby rolniczej, i tylko takiemu podatnikowi przysługuje czynne i bierne prawo wyborcze.

Stanowisko takie przedstawił Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi w piśmie z dnia 18 kwietnia 2019 r. znak SSO.dws.024.2.2019, dostępnym pod adresem: http://www.krir.pl/files/wybory_do_IR_2019/oficjalne_pismo_MRirW_ws_spisu_uprawnionych.pdf

Tak należy zatem interpretować pojęcie podatnika podatku rolnego.

71. W związku z obowiązkiem dot. sporządzenia list uprawnionych do głosowania w wyborach walnych zgromadzeń izb rolniczych, proszę o informację czy w listach należy ująć:

• osoby prawne, będące w posiadaniu nieużytków rolnych o powierzchni pow. 1 ha
• jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego nie posiadające osobowości prawnej?

Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o izbach rolniczych, członkami samorządu rolniczego z mocy prawa są:

1.      osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym;

2.      osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych;

3.      członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych posiadający w tych spółdzielniach wkłady gruntowe.

Definicję podatnika podatku rolnego zawiera art. 17a ustawy o podatku rolnym. Zgodnie z tym przepisem, ilekroć w odrębnych przepisach jest mowa o podatniku podatku rolnego, należy przez to rozumieć właściciela, posiadacza samoistnego, użytkownika wieczystego lub posiadacza gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy.

Gospodarstwem rolnym, stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym, jest zaś obszar gruntów, o których mowa w art. 1 (czyli grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza), o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Zatem co do pytania nr 1, jeżeli grunty spełniają ww. definicję gospodarstwa rolnego, to ich właściciel powinien być umieszczony w spisie, jeśli jest podatnikiem podatku rolnego.

Co do pytania nr 2, jednostki nieposiadające osobowości prawnej nie powinny być ujęte w spisie wyborców.

72. Na jakiej podstawie prawnej udział w tegorocznych wyborach do izb będą mieli tylko właściciele działek większych niż 1 ha? Czy dotyczy to biernego czy czynnego prawa wyborczego?

Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o izbach rolniczych, członkami samorządu rolniczego z mocy prawa są:

1) osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym;
2) osoby fizyczne i prawne, będące podatnikami podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych;

3) członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych posiadający w tych spółdzielniach wkłady gruntowe.

Definicję podatnika podatku rolnego zawiera art. 17a ustawy o podatku rolnym. Zgodnie z tym przepisem, ilekroć w odrębnych przepisach jest mowa o podatniku podatku rolnego, należy przez to rozumieć właściciela, posiadacza samoistnego, użytkownika wieczystego lub posiadacza gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy.

Gospodarstwem rolnym, stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym, jest zaś obszar gruntów, o których mowa w art. 1 (czyli grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza), o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Zatem tylko taki podatnik podatku rolnego, który posiada grunty rolne o powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy jest członkiem izby rolniczej, i tylko takiemu podatnikowi przysługuje czynne i bierne prawo wyborcze.

Stanowisko takie przedstawił Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi w piśmie z dnia 18 kwietnia 2019 r. znak SSO.dws.024.2.2019, dostępnym pod adresem: http://www.krir.pl/files/wybory_do_IR_2019/oficjalne_pismo_MRirW_ws_spisu_uprawnionych.pdf

73. Czy członkiem Komisji okręgowej może być tylko osoba posiadająca prawa wyborcze (być płatnikiem podatku rolnego), czy w przypadku braku chętnych może być pracownik Urzędu Gminy nie posiadający takich praw.

Członkiem komisji okręgowej mogą być tylko podmiot mający czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach do izb rolniczych.

Przesądza o tym ustawa o izbach rolniczych.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o izbach rolniczych, wybory do rady powiatowej izby przeprowadzają:

1) komisja wojewódzka, w liczbie 11 osób, wybrana przez ustępujące walne zgromadzenie spośród osób uprawnionych, o których mowa w art. 23;

2) komisje okręgowe, w liczbie 5–7 osób, powołane przez komisję wojewódzką spośród osób uprawnionych, o których mowa w art. 23.

Zgodnie zaś z art. 23 ustawy o izbach rolniczych,  czynne i bierne prawo wyborcze w wyborach do walnego zgromadzenia mają członkowie izby.  Osoba prawna realizuje swoje prawa wyborcze za pośrednictwem przedstawiciela wskazanego przez władze tej osoby, uprawnionego do jej reprezentowania przy czynnościach prawnych.

74. Czy są przewidziane diety dla członków Komisji okręgowej, jak tak to w jakiej kwocie?

Członkom komisji nie przysługują diety, bowiem zgodnie z art. 26 ust. 4 ustawy o izbach rolniczych, osoby wchodzące w skład komisji pełnia swoje funkcje honorowo.

Jednakże, zgodnie z par. 4 ust. 5 uchwały nr 1/2019 KRIR, Wojewódzkie Izby Rolnicze mogą ustalić zwrot zryczałtowanych kosztów dojazdu dla członków komisji.

75. Czy pełnomocnikiem Komisji okręgowej może być tylko osoba posiadająca prawa wyborcze (być płatnikiem podatku rolnego), czy w przypadku braku chętnych, może być pracownik Urzędu Gminy nie posiadający takich praw.

Przepisy nie przewidują „pełnomocnika komisji okręgowej."

76. Czy w spisie ujmować osoby nieżyjące, które figurują w ewidencji podatków, a co do których nie zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe i nie są z tej ewidencji wykreślone? Są jedynie wykreślone z ewidencji ludności.

W spisie w żadnym razie nie należy ujmować osób nieżyjących. Osoby nieżyjące nie są członkami izb rolniczych.

Kwestia braku postępowania spadkowego pozostaje tu bez znaczenia.

 

PODSUMOWANIE WYBORÓW DO IZB ROLNICZYCH V KADENCJI W 2015 r.

W dniu 31 maja 2015 r. w całej Polsce odbyły się wybory do izb rolniczych. W I etapie z gmin wybrano członków rady powiatowej izby.

Prawo głosowania przysługiwało wszystkim pełnoletnim mieszkańcom gminy, którzy są podatnikami podatku rolnego, podatku dochodowego z działów specjalnych produkcji rolnej oraz członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych posiadających w nich wkłady gruntowe. Miejscem głosowania były gminy, w których podatnik płaci podatki.

Według danych, które spłynęły do Krajowej Rady Izb Rolniczych z wojewódzkich izb rolniczych w wyborach na niecałe 5 mln uprawnionych udział wzięło ok. 140 tys. osób. Frekwencja ogólna wyniosła 4,34 procent. Natomiast frekwencja liczona tylko w okręgach wyborczych, gdzie liczba kandydatów była większa niż liczba mandatów wyniosła 6,89 procent. Według danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa 1,33 mln rolników składa wnioski o dopłaty bezpośrednie – i biorąc ten wskaźnik pod uwagę – w wyborach udział wzięło ponad 12 procent rolników. W odniesieniu zaś do liczby gospodarstw towarowych w Polsce (ok. 400 tys.) – udział w wyborach wyniósł ok. 40 procent.

Zgodnie ustawą z dnia 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych (Dz. U. 2014 poz. 1079), wszyscy płatnicy podatku rolnego mają czynne prawo wyborcze, jednak wielu uprawnionych z różnych względów nie jest zainteresowanych udziałem i głosowaniem. W ostatnim etapie wyborów – wyborów do władz Krajowej Rady Izb Rolniczych, które odbyły się 29 lipca 2015 r. wybrano Zarząd KRIR, Komisję Rewizyjną oraz Komisję Budżetową KRIR.