Nowe zasady szacowania szkód łowieckich

Od 27 kwietnia 2019 roku obowiązuje nowe rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych warunków szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych z dnia 16 kwietnia 2019 r. (Dz.U. poz. 776 z 2019 r.), które ma na celu określenie:


1. sposobu i terminu zgłaszania szkód łowieckich;
2. sposobu powiadamiania o terminach dokonania oględzin i szacowania ostatecznego szkód łowieckich;
3. metody dokonywania oględzin i szacowania ostatecznego szkód łowieckich;
4. metody ustalania wysokości i wypłaty odszkodowania za szkody łowieckie;
5. wzorów protokołów oględzin i szacowania ostatecznego.

Procedury szacowania szkody dokonuje się na złożony przez poszkodowanego wniosek (pisemnie lub elektronicznie). Czas na zgłoszenie szkody wynosi 3 dni od dnia jej stwierdzenia (14 dni od powstania szkody w przypadku sadów).

W przypadku łąk i pastwisk w czasie trwania okresu wegetacyjnego szkody wyrządzone przez dziki muszą być zgłoszone w terminie 3 dni od dnia ich stwierdzenia, natomiast szkody wyrządzone poza okresem wegetacyjnym – w terminie umożliwiającym szacowanie szkody przed doprowadzeniem uszkodzonego obszaru do stanu pierwotnego przed rozpoczęciem wegetacji.

Za szkody wyrządzone przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny na terenach wchodzących w skład obwodów łowieckich oraz podczas wykonywania polowania odpowiadają dzierżawcy bądź zarządcy obwodów łowieckich.

Za szkody wyrządzone w uprawach rolnych przez łosie (obecnie objęte całoroczną ochroną) odpowiada Skarb Państwa.

Zawiadomienie o terminie oględzin lub szacowania ostatecznego musi mieć formę pisemną i powinno być przekazane listowanie, bądź za pośrednictwem poczty elektronicznej lub przez krótkie wiadomości tekstowe (SMS). W taki sam sposób nadleśniczy albo dyrektor regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe powinien zawiadomić zainteresowane strony o oględzinach albo szacowaniu ostatecznym w ramach postępowania odwoławczego. W postępowaniu odwoławczym może uczestniczyć przedstawiciel izby rolniczej – jeżeli został złożony wniosek o jego udział.
Podczas oględzin oraz szacowania ostatecznego ustala się m.in. gatunek zwierzyny, rodzaj uprawy lub płodu rolnego, stanu, jakości, obszaru, szacunkowy procent zniszczenia uprawy, szacunkową masę zgromadzonego i uszkodzonego płodu rolnego, plon z 1 ha, wysokość odszkodowania, wartość płodów rolnych. Wszystkie te składowe umożliwią dokładne wyliczenie odszkodowania.

Określenie stanu i jakości uprawy zawarte w protokole szacowania szkód stanowi dodatkowe uzupełnienie informacji o uprawie w odniesieniu do metodyki wyliczenia plonu z uprawy. W przypadku gdy z określenia stanu i jakości uprawy lub płodu rolnego wynika, że jest np. zła, określony na podstawie prób polowych plon z uprawy zwykle jest niższy, co wpływa też na wysokość wyliczonego odszkodowania. W przypadku gdy stan i jakość uprawy są bardzo dobre, plon ustalony na podstawie prób polowych jest również wyższy. Natomiast w przypadkach, gdy nie ma możliwości określenia plonowania na podstawie prób polowych, plon z 1 ha ustala się na podstawie średniej wartości plonowania z regionu powstania szkody w oparciu o dane uzyskane w wojewódzkim ośrodku doradztwa rolniczego lub odpowiedniej jednostce naukowej. W takim przypadku stan i jakość uprawy będzie miał przełożenie na wysokość wypłaty odszkodowania, ponieważ wartości używane do określenia odszkodowania stanowią średnią. W przypadku płodu rolnego wysokość wyliczonego do wypłaty odszkodowania również zależna będzie od stanu i jakości płodu.

Ponadto umożliwienie wykorzystywania odbiorników Globalnych Systemów Nawigacji Satelitarnej (GNSS), danych zawartych w systemie informacji przestrzennej (GIS) oraz bezzałogowych statków powietrznych (dronów) podczas pomiarów uszkodzonych powierzchni usprawni wykonywanie prac przez zespół szacujący daną szkodę.

W przypadku plonów z użytków zielonych, dla których brak jest skupu o charakterze powszechnym, jego wartościowania dokonuje się w oparciu o współczynniki przeliczeniowe plonu na jednostki zbożowe. 
W przypadku płodów rolnych, które nie występują w obrocie rynkowym w regionie powstania szkody, ich wartość określa się na podstawie aktualnych cen prac agrotechnicznych oraz wartości rynkowej nasion lub sadzonek niezbędnych do wysiania lub posadzenia.

Wysokość odszkodowania pomniejsza się o nieponiesione koszty zbioru, transportu i przechowywania, które ustala się indywidualnie dla każdej uprawy. 
Wysokość odszkodowania za szkody wyrządzone przez dziki na łąkach i pastwiskach ustala się na podstawie wartości rynkowej utraconego plonu w danym roku, przez co rozumie się te pokosy (w przypadku łąk), które byłyby możliwe do zebrania, gdyby szkoda nie wystąpiła. Wyliczanie plonu zgodnie z metodyką przewidzianą dla upraw np. zbożowych byłoby nieuzasadnione z uwagi na charakter tych szkód. Jednocześnie dookreślono również przepis wskazujący, te wysokość odszkodowania za szkody wyrządzone przez dziki na łąkach pomniejsza się odpowiednio o nieponiesione koszty zbioru, transportu i przechowywania.